Κυριακή Βαΐων βράδυ. Οι ορθόδοξοι πιστοί στους ιερούς Ναούς. Κεντρικό
πρόσωπο της βραδιάς ο μεγάλος έρωτας κάθε ορθόδοξης χριστιανικής ψυχής, ο
αγαπημένος Νυμφίος. Υψώνεται ο Νυμφίος από τα χέρια του κληρικού μέσα
στο ιερό Βήμα και εξέρχεται σε μια ιερή έξοδο ανάμεσα στα αγαπημένα Του
πρόσωπα. Περιφέρεται ανάμεσα στους πιστούς Του, για να τους παρηγορήσει,
για να τους στηρίξει, για να τους διδάξει, για να τους δείξει ότι είναι
εκεί και ότι τους περιμένει όλους να ενωθούν μαζί Του και να του
ομοιάσουν.
Τίποτε δεν αγγίζει περισσότερο τις λεπτές εσωτερικές
χορδές της ανθρώπινης καρδιάς όσο η εικόνα του Νυμφίου εκείνο το βράδυ.Ο
Χριστός μας παρουσιάζεται μισόγυμνος, τυλιγμένος με τον πολύτιμο άραφο
κατακόκκινο χιτώνα Του, με σκυμμένο το κεφάλι Του, ζωντανός,
ταπεινωμένος από την ανθρώπινη κακία και από τη διαβολική μανία. Στα
χέρια Του κρατάει το καλάμι της προσβολής Του και στο κεφάλι του φοράει
το ακάνθινο στεφάνι του αμέτρητου πόνου Του.
Γιατί όμως ένας Νυμφίος
τόσο ταπεινωμένος και τόσο εξαθλιωμένος έχει αγαπηθεί τόσο πολύ από
εκατομμύρια ανθρώπους στο διάβα των αιώνων; O άνθρωπος, όταν ντύνεται
για το γάμο του, φοράει τα καλύτερα και λαμπρότερα ρούχα, διότι έτσι
νιώθει ότι τιμάει τη συζυγία του και εκφράζει και τη χαρά του για το
ξεκίνημα της νέας του ζωής. Δεν θα έπρεπε και ο Χριστός ως Νυμφίος να
παρουσιάζεται με ρούχα λαμπρά, τιμημένος μέσα στην άφθαρτη και άφατη
δόξα Του; Αυτό επιτάσσει η ανθρώπινη λογική. Για την Eκκλησία όμως
υπάρχει ένας άλλος τρόπος σκέψεως και τοποθετήσεως των πραγμάτων. O
Νυμφίος «ο κάλλει ωραίος» δεν είναι απαραίτητο να εκπληρώνει τα μέτρα
της κοσμικής ωραιότητος. O Νυμφίος για την Eκκλησία είναι το πρόσωπο του
Θεανθρώπου Λυτρωτου, που μας καλεί κατ’ αρχήν σε μία αιώνια, ουσιαστική
και οντολογική ένωση μαζί Του. Σε μία ένωση πιο δυνατή από κάθε άλλη
σχέση που μπορούμε να βάλουμε με το μυαλό μας. Σε μία ένωση όπως του
σίδερου με τη φωτιά, που, όταν επιτυγχάνεται, το κρύο σίδερο
μεταμορφώνεται σε φωτιά. Έτσι και ο άνθρωπος, όταν ενώνεται με τον
Θεάνθρωπο, γίνεται και εκείνος θεούμενος και θεοτόκος, κυοφορώντας μέσα
του τον ερασμιώτατο Χριστό. O Χριστός ως Νυμφίος προσκαλεί την ψυχή ως
νύμφη να ενωθεί μαζί της για πάντα και αδιάσπαστα.
O Νυμφίος της
Eκκλησίας είναι ένας Νυμφίος ταπεινός και πονεμένος. Ένας Νυμφίος που
αγαπάει και θυσιάζεται έως θανάτου για το αντικείμενο της αγάπης Του.
Τον βλέπουμε στην εικόνα καταφρονεμένο από τους ανθρώπους που δεν Τον
αγάπησαν. Καταματωμένο το πανίερο κεφάλι Του γέρνει στα δεξιά με πόνο
και αξιοπρέπεια, στεφανωμένο με το πολύτιμο στεφάνι του μαρτυρίου, που
κάθε αγκάθι του οργώνει βάναυσα το θεανδρικό ουράνιο πρόσωπο. Μία
θαυμαστή γαλήνη, που διδάσκει ότι και η υπέρτατη οδύνη και ο απόλυτος
πόνος εκμηδενίζονται, όταν η αγάπη κινεί τα νήματα της συμπεριφοράς.
Αυτός ο πονεμένος Νυμφίος είναι αξιοθρήνητος για τη λογική του κόσμου.
Και όμως είναι αξιολάτρευτος για τη λογική του πιστού, γιατί ο πιστός
γνωρίζει ότι ο πόνος του Λυτρωτού είναι χαρά του λυτρωμένου και το αίμα
του Δικαίου είναι τροφή και φάρμακο αθανασίας και σημάδι νίκης για τον
άνθρωπο, που θα ποτίσει την ύπαρξή του μ’ αυτό το Αίμα.
Μέσ’ από τα
χρώματα και τις πινελιές της εικόνας προβάλλει ο Νυμφίος «ο κάλλει
ωραίος», ο πανέμορφος, με μία ομορφιά που νίκησε τα μέτρα και τα σταθμά
του κόσμου, που υπερβαίνει τα κοσμικά σχήματα, με μία ομορφιά που
γεμίζει την ψυχή. H ωραιότητα του ταπεινού Νυμφίου είναι τόσο μεγάλη όσο
μεγάλος είναι και ο Παράδεισος, από τον οποίο κατέβηκε για να μας βάλει
με τη θυσία Του μέσα σ’ αυτόν. Όλα τα ωραία πρόσωπα και όλη η υπέρτατη
ομορφιά, που μπορεί να βάλουμε με το μυαλό μας, χάνονται και
εξαφανίζονται, όταν αφήσουμε το βλέμμα μας να αγγίξει το πονεμένο μα
τόσο αξιοπρεπές πρόσωπο του εξαθλιωμένου από την κακία μας Νυμφίου
Χριστού στην εικόνα Του. Διότι πόσα από τα αμέτρητα πανέμορφα κοσμικά
πρόσωπα που μας περιβάλλουν είναι έτοιμα να κάνουν την παραμικρή θυσία
για το χατήρι μας; Eκείνος όμως όχι μόνο μας αγαπάει, αλλά και στο
Σταυρό είναι έτοιμος σε λίγο ν’ ανέβει, για να μας δείξει το μέγεθος της
αγάπης Του.
«Ιδού ο Νυμφίος έρχεται…» μέσα στη νύχτα της ζωής μας. H
μάνα Του θα του φωνάξει «ω, γλυκύ μου έαρ» κι εμείς θα νιώσουμε πόσο
γλυκιά άνοιξη είναι ο Χριστός μας για κάθε πιστό που δεν Τον πλησιάζει
αυτές τις ημέρες των Παθών, μόνο και μόνο για να συγκινηθεί λιγάκι μαζί
Του -εξάλλου λίγη συγκίνηση την έχουν ανάγκη οι άνοστες μέρες μας. Αλλά
έρχεται στον λατρευτό Νυμφίο, για να ενωθεί μαζί Του μέσα σ’ ένα
μυστηριακό και μυστικό αρραβώνα της «αιωνιζούσης ζωής και βασιλείας»,
μέσα σ’ ένα γαμήλιο γλέντι, που αρχίζει σε κάθε Θεία Λειτουργία και δεν
τελειώνει ποτέ.
Ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου χοροστατούντος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Χριστοδούλου, όπως μαγνητοσκοπήθηκε το 2003 στη Μητρόπολη Αθηνών.
Έκδοση της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Τι είναι ο σταυρός του Χριστού; Η απόδειξη του Θεού για τον άνθρωπο. Όταν έχομε λογισμούς ή σκέψεις ότι ο Θεός δεν μας αγαπά ή μας ξέχασε ή μας βασανίζει ή ό,τι άλλο, ας σκεπτόμεθα τον σταυρό και τον Εσταυρωμένο.Αυτό είναι η μέγιστη απόδειξη της αγάπης. Κι αν μας αδικούν, κι αν μας δυσκολεύουν, κιαν μας αρπάζουν τα υπάρχοντα, κι αν απειλείται η ζωή μας, κι αν μας τραυματίζουν, κι αν μας πονάνε ψυχικά ή σωματικά, ας μεταφερόμεθα σ' Εκείνον που αδίκως εσφάγη και αδίκως απέθανε για την δικαίωσιν και την σωτηρίαν ημών και για τας αμαρτίας ημών. Σχετικοποιείται, λοιπόν, κάθε πόνος, κάθε αδικία, κάθε τι αντίθετο που γίνεται σ' εμάς, όταν σκεφτούμε και επισκεφθούμε νοερά τον τίμιο και ζωοποιό σταυρό. Γι' αυτό και η Εκκλησία μας, στα μέσα της αγίας και μεγάλης Τεσσαρακοστής, τον προβάλλει, τον υψώνει να τον δούμε, να πάρουμε δύναμη, να παρηγορηθούμε, να χαρούμε, να δοξολογήσουμε και να ασφαλιστούμε.
Ο τίμιος και ζωοποιός σταυρός άνοιξε τις στράτες, και προς τον ουρανό και προς τους ανθρώπους. Η μία του διάσταση, η κάθετη, συμβολίζει και εκφράζει δυναμικά και πραγματικά την διάνοιξη της οδού προς τον ουρανό, γιατί με την παράβασή μας, με την υποτίμηση που κάναμε στον εαυτό μας, εγίναμε εχθροί του Θεού. Το λέει ο μέγας απόστολος Παύλος, «εχθροί του Θεού όντες απηλλάγημεν διά του θανάτου του υιού αυτού». Δεν λέει «εχθρός ημών ο Θεός ων», αλλά «εχθροί ημείς όντες υπάρχοντες», ενώ είμαστε εχθροί του Θεού. Ο Θεός δεν εχθρεύεται, εμείς γινόμαστε εχθροί Του. Εμείς Του βάζουμε τα οπίσθια, εμείς Τον αρνούμεθα. Εκείνος ποτέ δεν μπορεί να αρνηθεί τον εαυτό του, που είναι η αυτοαγάπη, η αυτοζωία, η αυτοκαλοσύνη και τα πάντα, Γι' αυτό και μας δέχεται ξανά και μας συγχωρεί και μας κρατάει κοντά του και μας ελεεί, ημέρα και νύχτα, σε σημείο που εξοργίζει και τον σατανά ακόμη. Του λέει αυτός: «αυτοί δεν σε θέλουνε, αυτοί σε αρνούνται, αυτοί σου βάζουν τα οπίσθια, αυτοί σε βρίζουν, αυτοί καταπατούν τις εντολές σου. Κι εσύ λοιπόν ακόμα τους αγαπάς, ακόμα τους θέλεις, ακόμα τους συγχωρείς;» Ε, αυτός είναι ο Χριστός μας, τι να κάνουμε; Γι' αυτό και ο Ιησούς Χριστός μας είναι το παν. Είναι η πρώτη και η στερνή μας αγάπη, το άλφα και το ωμέγα, η αρχή και το τέλος. Το λέμε αυτό πολλές φορές, γιατί είναι το κέντρο και η ουσία. Και έγινε κατάδικος στον Γολγοθά για να γίνει καταδικός του καθενός. Κι αυτό ακριβώς ενστερνίζεται η αγία του Εκκλησία. Αυτή του την αγάπη, αυτό το μεγαλείο. Γι' αυτό και τον έχει Νυμφίο της, κι όπως αγαπάει η νύμφη τον νυμφίο, έτσι και η νύμφη Εκκλησία, δηλαδή εμείς και οι άγιοι, αγαπούμε τον Χριστό μας.
Είδατε πώς εκφράζεται η Εκκλησία με όρους αγαπητικούς, με όρους ερωτικούς, με όρους τρυφερούς, με όρους στοργικούς. Απευθύνεται στην αγάπη μας, γιατί, μόνο αν κερδίσεις την αγάπη κάποιου, τα κέρδισες όλα. Αν δεν την κερδίσεις, κι όλα τ' άλλα να τα έχεις, δεν έχεις τίποτα. Οι απόστολοι δεν είχαν τίποτα. Είχαν όμως την αγάπη στον Χριστό και στους ανθρώπους, αλλά και την αγάπη του Χριστού και των ανθρώπων και, όπως λέει ο μέγας Παύλος, «ως μηδέν έχοντες και τα πάντα κατέχοντες».
Η εμπιστοσύνη στον Θεό προϋποθέτει βαθιά πίστη και μεγάλη αγάπη προς Εκείνον που θυσίασε τη ζωή Του για χάρη της δικής μας σωτηρίας. Ο άνθρωπος όταν αφήσει τον εαυτό του στα χέρια του στοργικού πατέρα του, του Θεού, τότε αναπαύεται γιατί γνωρίζει ότι ο Θεός θα διαχειριστεί την ψυχή του με τον καταλληλότερο τρόπο για την πνευματική πρόοδο και προκοπή του. Ακόμα και αν περνά δυσκολίες, χαίρεται γιατί γνωρίζει ότι τίποτα δεν είναι ικανό να τον βλάψει και να τον χωρίσει από την αγάπη του Χριστού. Για να επιτρέψει ο Θεός να συμβεί κάτι, σημαίνει ότι έχει το σχέδιό Του για τον κάθε ένα, γι' αυτό και ελπίζει σ' Αυτόν και νιώθει ασφαλισμένος στο λιμάνι της ελπίδας Του. Όταν ο άνθρωπος έχει σύμμαχο τον Θεό και αφήνεται στη θεία πρόνοια, ξεπερνάει τους κινδύνους και οποιαδήποτε μορφή απελπισίας και δεν τα βάζει με τον Θεό. Τα προβλήματα γίνονται αφορμή ο άνθρωπος να απιστεί περισσότερο προς τον εαυτό του και με περισσότερη ταπείνωση να ελπίζει στον Θεό.
Υ/γ. Αφιερωμένο σ' όσους έδωσαν τη ζωή τους στον τελευταίο απελευθερωτικό αγώνα που διεξήγαγε ο Ελληνισμός, αυτόν της ΕΟΚΑ στην Κύπρο. Το ξέρουμε, έχουμε αποδειχθεί πολύ κατώτεροι των προγόνων μας και των περιστάσεων... Αλλά, έχουμε πίστη κι ελπίδα στον Θεό πως θα τα καταφέρουμε, πως μες στην ψυχή μας υπάρχει ακόμη εκείνη η φλόγα που θα γίνει πυρκαγιά λυτρωτική!