Δυο λόγια για τη βάπτιση

ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΑΠΤΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΟΥΣ

Με μεγάλη χαρά προετοιμάζεσθε για τη βάπτιση τού παι­διού σας. Όλα σχεδόν τα έχετε προβλέ­ψει: ποιος θα είναι ο ανάδοχος, τι όνομα θα δώσετε, ποιους θα καλέσετε στη βάπτιση, από πού θα αγορασθούν τα βαπτι­στικά, πού θα δώσετε δεξίωση.

Θέλετε η βάπτιση τού παιδιού σας να είναι εφάμιλλη της κοινωνικής σας θέ­σης!

Δεν γνωρίζω όμως αν έχετε καθόλου σκεφθεί τη βάπτιση τού παιδιού σας, όχι σαν ένα κοσμικό και κοινωνικό γεγονός, αλλά σαν Μυστήριο της άγιας Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας.  Σε παλαιότερα χρόνια αυτά όλα θεωρούνταν αυτονόητα, σήμερα ατυχώς, δεν είναι τόσο αυτονόητα.

Πολλοί που πορεύονται προς τη βάπτιση τον παιδιού τους αγνοούν παντελώς τη σημασία του Μυστη­ρίου, τη σχέση του με την πί­στη μας, τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην Εκκλησία.

Έτσι παραμένουν στο σκοτάδι και στε­ρούνται της δυνατότητας να συμ­μετάσχουν σε ένα σημαντικό για τη ζωή τού παιδιού τους και για τη ζωή όλης της Εκκλησίας γεγονός, όπως είναι η βάπτιση, αδικώντας και αυτήν και τον εαυτό τους.

Τι είναι η βάπτιση
Είναι ο μοναδικός τρόπος, με τον όποιον εισέρχεται στην Εκκλησία του Χριστού ο άνθρωπος λαμβάνοντας επάνω του τη σφρα­γίδα που ανεξίτηλα δείχνει ότι ανήκει πλέον στο Χριστό.

Το βάπτισμα είναι «φυτεία προς αθανασίαν» (Μ. Αθανάσιος, Ρ.G.29,10) και «όχημα προς ουρανόν βασιλείας πρόξενον, υιοθεσίας χάρισμα» (Μ, Βασίλειος, Ρ.G. 31,433).

Το Μυστήριο είναι Θεοσύστατο διότι ο ίδιος ο Χριστός εβαπτίσθη και απέστειλε τους Μαθητές Του μετά την Ανάστασή Του, να βαπτίζουν λέγοντας: «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος...» (Ματθ. κη΄, 19).

Έκτοτε η Εκκλησία βαπτίζει κάθε άνθρωπο που θέλει να γίνει μέλος της. Η βάπτιση ανήκει στα μη επαναλαμβανόμενα Μυστήρια. Επίσης η τριττή κατάδυση μέσα στο αγιασμένο νερό της κολυμπήθρας συμβολίζει την τριήμερη Ταφή και την Ανάσταση του Χρίστου.

Ο νηπιοβαπτισμός
Από τον Γ΄ αιώνα καθιερώθηκε να βαπτί­ζονται οι άνθρωποι σε νηπιακή όπως γίνεται σήμερα. Και πριν βέβαια βαπτίζονταν και νήπια, ο κανό­νας όμως ήταν να βαπτίζονται σε μεγάλη ηλικία, ώστε να κατηχούνται και να ομολογούν πίστη. Γιατί γίνεται ο νηπιοβαπτισμός;
α. Ο νηπιοβαπτισμός είναι δείγμα αγάπης της Εκκλησίας προς τα παιδιά. Μη θέ­λοντας να τα αφήσει για πολύ καιρό έξω από τη μάνδρα του Χρίστου έρμαια του διαβόλου και μακριά από τη σώζουσα, θεία χάρη. 

β. Από την Κ. Διαθήκη πληροφορούμεθα ότι νήπια βαπτίζονταν από την Εκκλησία και σ' αυτά ακόμη τα Αρχαία χρόνια, δηλ. από τον Α΄ μ.Χ. αιώνα (Πρξ. στ' 13, 31-33, ιη' 8, 1-2, 24, 44, 47-48).

γ. Για όσους ισχυρίζονται ότι με τον νηπιοβαπτισμό παραβιάζεται η ελευθέρια του ανθρώπου, επειδή το παιδάκι βαπτίζεται χωρίς να ερωτηθεί και συγκατανεύσει, απαντούμε ότι με την ίδια λογική δεν θα έπρεπε να μη το στέλνουν στο σχολείο, να μη τους κάνουν εμβόλια κλπ. Όπως όμως αυτές οι ενέργειες εντάσσονται στο καλώς νοούμενο συμφέρον του παιδιού. Έτσι και ο νηπιοβαπτισμός. 

δ. Τέλος η Εκκλησία βαπτίζει τα νήπια με τη θέληση και την ευθύνη των γονέων τους.

Η ονοματοδοσία
Στις ημέρες μας έχει συνδεθεί το Βάπτι­σμα με το δόσιμο του ονόματος στο παιδί. Αυτό γίνεται εθιμικά.

Σύμφωνα με την Εκ­κλησία, το όνομα δίδεται στο παιδί την 8η ήμερα από τη γέννηση του. Ο Ελληνικός νόμος παρέχει στον γονέα το δικαίωμα να δηλώσει στο Ληξιαρχείο το όνομα του παιδιού και πριν από τη βάπτισή του.

Το όνομα που δίδεται στο παιδί με επισημότητα σήμερα κατά τη Βάπτιση πρέπει απαραιτήτως να είναι χριστιανικό. Έτσι το παιδί αποκτά προστάτη τον άγιο του οποίου το όνομα φέρει και όχι του παππού ή της γιαγιάς με αποτέλεσμα να του δίνουν δύο ονόματα (απαράδεκτο).

Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο (άρθρο 25 Νόμου 344/76 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 15 του Νόμου 1438/84 ΑΚ) και οι δύο γονείς από κοινού αποφασίζουν τη βάπτιση του παιδιού και το όνομα. (Αν υπάρχει διάσταση στο ανδρόγυνο ή διαφωνία, τη διαφορά επιλύει το δικαστήριο).

Ο Θεός σας αξίωσε να γίνετε γονείς και να βαπτίσετε το παιδάκι σας. Φανείτε αντάξιοι αυτής της δωρεάς. Εκπληρώσατε για το παιδί σας τα χρέη σας ως χριστιανών γονέων. Διδάξτε το με τα λόγια και το παράδειγμα σας να μάθει να ζει χριστιανικά.

Τι είναι ο ανάδοχος (νουνός)
Ο ανάδοχος είναι ο εγγυητής απέναντι στην Εκκλη­σία, που αναπληρώνει την έλλειψη βούλη­σης του νηπίου και ομολογεί πίστη εξ ονόμα­τός του.

Ομολογεί βέβαια πίστη Ορθόδοξη Χριστιανική και αναλαμβάνει την υποχρέωση να διδάξει στο παιδί, μαζί με τους γονείς του, μόλις έλθει σε κατάλληλη ηλικία, το περιεχόμενο της πίστεώς μας.

Το πρόσωπο του αναδόχου είναι ιερό, συνάπτει δεσμούς πνευματικής συγγένειας με το παιδί και την οικο­γένεια του. Και λόγω της φύσεως του λειτουργήματός του επιβάλλεται να τυγχάνει της εμπιστοσύνης και εγκρίσεως της Εκ­κλησίας.

Η πνευματική συγγένεια που συνάπτεται με το βάπτισμα μεταξύ αναδόχου και αναδεκτού επεκτείνεται, κατά μεν τον νόμο, και στη μητέρα του παιδιού, κατά δε τους Ι. Κα­νόνες και μεταξύ παιδιών με τον ίδιο ανάδοχο. Καλόν είναι να προσεχθεί το σημείο αυτό.

Επομένως δεν επιτρέπεται να είναι ανάδοχοι:
α. Οι μη ορθόδοξοι, έστω και αν είναι χριστιανοί ετερόδοξοι,
β. Οι δεδηλωμένοι άθεοι και άπιστοι.
γ. Οι επιδεικτικά παραβιάζοντες εντολές και αποφάσεις της Εκκλησίας όπως π.χ. οι έχοντες τελέσει πολιτικό γάμο. Βλ. Εγκύκλιος 7. Συνόδου υπ’ αριθμ. 2309/21-1-82.
δ. Οι μη γνωρίζοντες τα της πίστεώς μας και μη όντες σε θέση ούτε το «πιστεύω» να απαγγείλλουν. Γιατί αυτοί δεν είναι σε θέση να αναλάβουν το έργο του αναδόχου που εί­ναι έργο ευθύνης, πίστεως και αγωγής.
ε. Τα μικρά-μικρά παιδιά, ηλικίας δηλ. κάτω των 10 ετών λόγω ανωριμότητας.

Τα βαπτιστικά
Συμ­βαίνουν εδώ πράγματα απαράδεκτα, έξω από κάθε έγκριση της Εκκλησίας, που μάλι­στα προσεγγίζουν ενίοτε την ειδωλολατρία.

Εξηγούμαι:
1. Τα ρούχα του παιδιού πρέπει, σύμφωνα με τον συμβολισμό της Εκκλησίας, να είναι λευκά. Το λευκό συμβολίζει την αγνότητα και καθαρότητα, το άγιον Πνεύμα.

2. Τα «μαρτυρικά» είναι ο Σταυρός ή η εικόνα της Παναγίας. Τίποτε άλλο.

3. Το λάδι. Ονομάζεται «επορκιστόν έλαιον» γιατί μ' αυτό ο ιερεύς χρίει το παιδί πριν από τη βάπτιση. Με το ίδιο λάδι αλείφει το παιδί σε όλο το σώμα του ο ανάδοχος. Επιβάλεται να είναι ελαιόλαδο αγνό και όχι σπορέλαιο.

Η διαδικασία της βαπτίσεως

1. Προηγείται η Κατήχηση. Γί­νεται λίγο πριν από τη βάπτιση, στον νάρθη­κα της Εκκλησίας. Εκεί ο ιερεύς διαβάζει τους εξορκισμούς. Ύστερα ερωτάται ο ανάδοχος 3 φορές αν απαρνείται για λογαριασμό τον νηπίου, τον Σατανά, και συντάσσεται με τον Χριστό όπου ομολογεί το Σύμβολον της Πίστεως.

2. Μετά αρχίζει το Μυ­στήριο του Βαπτίσματος στο κέντρο του ναού εμπρός στην Κολυμπήθρα. Βαπτίζοντας το παιδί εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος και με την τριττή κατάδυση μέσα στο αγιασμένο νερό της κολυμπήθρας που συμβολίζει την τριήμερη Ταφή και την Ανάσταση του Χρίστου.

3. Ακολουθεί το Χρίσμα πού είναι ξε­χωριστό Μυστήριο. Με το Χρίσμα μεταδίδο­νται οι καρποί και τα χαρίσματα τού Άγ. Πνεύματος.

4. Τριχοκουρία: κόβονται σταυροειδώς τα μαλλιά τού παιδιού σε ένδειξη αφιερώσεώς του στον Θεό.

5. Ένδυση: ευλογούνται τα νέα ρούχα τού παιδιού, που το παραλαμβάνουν για να το ντύσουν οι συγγενείς ή μητέρα. Στην Κολυμπήθρα πλένουν τα χέρια τους ο ιερεύς και ο ανάδοχος.

6. Ακολουθεί ο Σταυρός: ο σταυ­ρός θα συνοδεύει το παιδί σε όλη του τη ζωή.

7. Ακολουθεί η Απόλυσις: Η μητέρα, κάνοντας τρεις μετάνοιες στον ανάδοχο και αναγνωρίζοντας την υψηλή και ιερή αποστολή του ασπάζεται το χέρι του, παίρνει στην αγκαλιά της το νεο­φώτιστο.

Το έργο του αναδόχου
Το έργο του Ανάδοχου είναι η κατήχηση του παιδιού. Αναλαμβάνει την ευθύνη της χριστιανικής και Εκκλησιαστικής διαπαιδαγωγήσεως του φωτιζομένου.

Ο ανάδοχος παρίσταται και συμμετέχει στο βάπτισμα ως εγγυητής της ειλικρινούς προθέσεως να κατηχηθεί και να μυηθεί ο βαπτιζόμενος στη χριστιανική πίστη.

Από την πνευματική σχέση μεταξύ αναδόχου και βαπτιζομένου δημιουργείται πνευματική συγγένεια, η οποία επεκτείνετει και στους στενούς συγγενείς τους και αποτελεί κώλυμα γάμου.

Αμέσως μετά την Βάπτιση το παιδί έχει συμμετοχή στην Θεία Κοινωνία για πρώτη φορά το νήπιο όχι μόνο 3 φορές. Αλλά περισσότερες φορές και κάθε Κυριακή είναι ευλογία και δύναμη για το παιδί. Κάθε φορά το παιδί που κοινωνά γίνεται «Χριστόφορο» και «Πνευματοφόρο». 

Ακόμη δύο λόγια:
1. Ο ιερεύς πού βάπτισε το παιδάκι σας απέκτησε μια ειδική πνευματική σχέση με αυτό. Πολλοί ιερείς αξιώνονται να παντρεύουν τα παιδιά πού πριν 20 χρόνια βάπτισαν. Καλλιεργήστε αυτή τη σχέση με τον ιερέα είναι πνευματικός Πατέρας του παιδιού σας.

2. Προτιμάτε την ενορία σας για να βαπτίσετε το παιδί σας. Μη παρασύρεσθε από κενόδοξες σκέψεις και αλλάζατε την ενορία σας. Στην ενορία σας τηρείται Μητρώο βαπτί­σεων. Από εκεί θα εξυπηρετηθείτε όταν περαστεί ανάγκη.

Πηγή: Ιερός Ναός Αγίου Ανδρέου Αιγίου (28/9/2009)