Ο βιολιστής του δρόμου

Μιά πρωτότυπη ἔρευνα τῆς ἐφημερίδας «Washington Post», πού ἦταν ταυτόχρονα κι ἕνα κοινωνιολογικό πείραμα γιά τήν αἴσθηση τοῦ ὡραίου, τήν ἀντίληψη τοῦ σημαντικοῦ σέ οὐδέτερο χῶρο καί χρόνο καί τίς προτεραιότητες τῶν ἀνθρώπων, ἔγινε στίς 12 Ἰανουαρίου τοῦ 2007 στό Μετρό τῆς Οὐάσιγκτων.

Ἦταν γύρω στίς 8 τό πρωί τῆς 12ης Ἰανουαρίου τοῦ 2007, ὥρα αἰχμῆς γιά τόν ἐργαζόμενο κόσμο, ὅταν ἕνας νεαρός ντυμένος μέ ἕνα παντελόνι παραλλαγῆς, ἕνα μπλουζάκι μακό κι ἕνα κασκέτο στάθηκε δίπλα σέ ἕναν κάδο ἀπορριμμάτων μιᾶς πολυσύχναστης ἀποβάθρας. Στά χέρια του κρατοῦσε ἕνα βιολί. Λίγα λεπτά μετά τήν ἐμφάνισή του ὁ «ἄγνωστος» μουσικός ἄρχισε νά παίζει διάφορα μουσικά κομμάτια τοῦ Μπάχ γιά περίπου μία ὥρα.

Ὁ κόσμος περνοῦσε σκεπτικός καί βιαστικός γιά τή δουλειά του, ὅπως κάθε πρωί, ὅταν μετά ἀπό 3 λεπτά ἕνας μεσήλικας πρόσεξε ὅτι κάποιος ἔπαιζε μουσική. Κοντοστάθηκε γιά λίγα δευτερόλεπτα ρίχνοντας φευγαλέες, μᾶλλον ἀδιάφορες, ματιές καί συνέχισε βιαστικός τό δρόμο του.

Στά ἑπόμενα 4 λεπτά μιά καλοντυμένη κυρία χωρίς νά σταματήσει, ρίχνει συμπονετικά στό κουτί του ἕνα δολλάριο.

Στά 6 λεπτά ἕνας νεαρός διαβάτης στέκεται λίγο γιά νά ἀκούσει τόν ὀργανοπαίχτη τοῦ δρόμου, ρίχνει μιά γρήγορη ματιά στό ρολόι του καί προσπερνᾶ.

10 λεπτά ἀργότερα ἕνα τρίχρονο ἀγοράκι σταμάτησε ἀπορημένο νά τόν κοιτάξει. Ἡ μητέρα του τό τράβηξε βιαστικά ἀπό τό χέρι γιά νά συνεχίσει τό περπάτημα, ἀλλά ὁ μικρός ἀνενόχλητος ἀπό τή βίαιη κίνηση ἐξακολούθησε νά γυρίζει πίσω τό κεφαλάκι του ἀπολαμβάνοντας ἦχο καί θέαμα. Ἡ ἴδια ἀντίδραση παρατηρήθηκε σέ ὅσα παιδιά πέρασαν ἐκεῖνο τό πρωί ἀπό τό σταθμό καί συνάντησαν τό βιολιτζή. Ἐκεῖνα κοιτοῦσαν κι οἱ γονεῖς τους τά τράβαγαν.

Μετά ἀπό 45 λεπτά ὁ νεαρός μουσικός συνέχιζε νά παίζει, ἄν καί μόνο 6 ἄνθρωποι εἶχαν σταματήσει γιά λίγο, ἐνῶ 20 ἄτομα τοῦ ἄφησαν συνολικά 32 δολλάρια, δίχως νά σταματήσουν τό περπάτημά τους. Μόνο ἕνα ἄτομο τόν ἀναγνώρισε!

Μετά ἀπό μία ὥρα, κι ἐνῶ εἶχαν περάσει ἀπό μπροστά του πάνω ἀπό 1100 ἄτομα, σταμάτησε νά παίζει, ἀλλά δέν τό παρατήρησε κανείς. Ὁ βιολιστής δέν ἀναγνωρίστηκε, οὔτε χειροκροτήθηκε. Μόνο σιγή ἁπλώθηκε παντοῦ!

Κι ὅμως ἦταν ἕνας ἀπό τούς καλύτερους βιολιστές στόν κόσμο. Ὁ πολυβραβευμένος καί ἀκριβοπληρωμένος ἀμερικανός Τζόσουα Μπέλ ἔχει μία λαμπρή σταδιοδρομία καί ἐκεῖνο τό πρωινό στό σταθμό τοῦ Μετρό ἔπαιξε τά πιό δύσκολα κομμάτια μέ ἕνα πολύτιμο Στραντιβάριους [1] κατασκευασμένο τό 1713, ἀξίας 3,5 ἑκατομμυρίων δολλαρίων! Καί νά σκεφτεῖ κανείς πώς δέν εἶχε περάσει οὔτε μία ἑβδομάδα ἀπό τότε πού ὁ Μπέλ εἶχε γεμίσει ἀσφυκτικά τήν αἴθουσα τῆς περίφημης Συμφωνικῆς Ὀρχήστρας τῆς Βοστώνης, μέ τά «λογικά» εἰσιτήρια νά κυμαίνονται γύρω στά 100 δολλάρια!

Ἡ πρωτότυπη αὐτή ἔρευνα τῆς ἐφημερίδας μέ τόν τίτλο «Μαργαριτάρια πρίν ἀπό τό πρωϊνό», («Pearls before breakfast»), χάρισε στό συντάκτη της ἕνα ἀπό τά μεγαλύτερα δημοσιογραφικά βραβεῖα παγκοσμίως (Πούλιτζερ 2008). Ἴσως γιατί ἀκόμη σπουδαιότεροι θεωρήθηκαν οἱ προβληματισμοί ἀπό τά ἀποτελέσματα τῆς ἔρευνας.

[...] Κάποιοι ἀπ’ αὐτούς ἀξίζει νά γίνουν καί δικοί μας. Γιατί μπορεῖ βέβαια νά μή μᾶς συμβεῖ κάτι παρόμοιο καί γιά ἄλλους λόγους νά μή σταθοῦμε στό δρόμο γιά νά ἀκούσουμε ἕνα σπουδαῖο μουσικό νά ἐκτελεῖ κάποια ἀπό τά ὀμορφότερα κομμάτια, μέ ἕνα ἀπό τά ὡραιότερα μουσικά ὄργανα, ἀλλά:

— Πόσα ἄλλα καθημερινά, ἁπλά καί ὄμορφα πράγματα, δῶρα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο, τά συνηθίζουμε, δέν τά ἀντιλαμβανόμαστε καί τά προσπερνοῦμε ἀδιάφορα καί ἀγνώμονα;

— Πόσα χρήσιμα, ὠφέλιμα καί οὐσιαστικά γιά τήν πορεία τῆς ζωῆς μας ἀκοῦμε, ἀλλά δέ μᾶς ἀγγίζουν;

— Πόσο λίγο προσπαθοῦμε νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πεζή καθημερινότητά μας, ὅταν ἀδιάφοροι καί κουρασμένοι ἀφήνουμε μάταια τούς ἄλλους νά περιμένουν ἔστω καί κάτι μικρό ἀπ’ τήν ἀγάπη μας; Εἶναι ἡ ὥρα τῆς προσωπικῆς μας ἔρευνας καί τῶν οὐσιαστικῶν ἀπαντήσεων... Ἄς μήν τήν προσπεράσουμε ἀδιάφορα...!

[1] Στραντιβάριους: Τά πιό φημισμένα καί πολύτιμα, γιά τήν τελειότητα τοῦ ἤχου τους, βιολιά, πού κατασκευάστηκαν ἀπό τόν Ἀντώνιο Στραντιβάριους (μέσα 17ου αἰ. καί πρῶτες δεκαετίες 18ου αἰ.).

Φ.

Πηγή: περιοδικό Προς την Νίκη, τεύχ. 743, Ιανουάριος 2012, εκδ. Σωτήρος, σ. 6-7.