Σε ευχαριστώ Κύριέ μου, διότι για χάρη μου υπέμεινες της προδοσίας το φίλημα. Και πάλι φέρθηκες με φιλοφρόνηση λέγων: «εταίρε, εφ’ ω πάρει;» (Ματθ.κστ΄50). Δηλαδή, σύντροφε κάνε εκείνο για το οποίο ήρθες. Ο Ιούδας έπρεπε εκείνη την ώρα συγκλονισμένος να πέσει στα πόδια Σου και να πει: «Κύριε φιλάνθρωπε και ανεξίκακε, εμένα τον προδότη αποκαλείς σύντροφο; Συγχώρεσέ με τον ανάξιο». Και Συ θα τον συγχωρούσες και θα τον αποκαθιστούσες στο αποστολικό αξίωμα. Όμως ο δυστυχής είχε κυριευθεί από το σατανά και χάθηκε. Αν, λοιπόν, χάθηκε ένας απόστολος που έκανε θαύματα και αν χάθηκαν ο πιο λαμπρός άγγελος και τόσοι πολλοί άλλοι άγγελοι, εγώ από μόνος μου είμαι χαμένος. Ελέησέ με Κύριέ μου και σώσε με, είτε θέλω είτε δεν θέλω. Και όλους τους ανθρώπους προς δόξαν Σου.
Πρώτα μάθε ποια είναι η αιτία του γάμου και για ποιο λόγο έχει εισαχθεί στη ζωή μας και μη ζητάς τίποτε περισσότερο. Ποια, λοιπόν, είναι η αιτία του γάμου και για ποιο λόγο τον έδωσε ο Θεός; Άκουσε τον Παύλο που λέει: «Διὰ δὲ τὰς πορνείας ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἐχέτω». (Α' Κορ. ζ' 2) Δεν είπε «για την απαλλαγή της φτώχειας ή για την απόκτηση πλούτου», αλλά τι; Για να αποφύγουμε τις πορνείες, για να συγκρατήσουμε την επιθυμία, για να συζητήσουμε με σωφροσύνη, για να ευαρεστήσουμε τον Θεό, αρκούμενοι στη δική μας σύζυγο.
Αυτό είναι το δώρο του γάμου, αυτός ο καρπός, αυτό το κέρδος. Μη λοιπόν αφήνοντας τα μεγαλύτερα, ζητάς τα μικρότερα, διότι ο πλούτος είναι πολύ μικρότερος από τη σωφροσύνη. Γι’ αυτό λοιπόν το ένα πρέπει να παντρευόμαστε, για να αποφύγουμε την αμαρτία, για να απαλλαγούμε από κάθε πορνεία. Γι’ αυτό πρέπει να γίνεται κάθε γάμος, για να μας βοηθάει στην άσκηση της σωφροσύνης. Και θα γίνει αυτό, αν παίρνουμε τέτοιες γυναίκες, που μπορούν να μας προσφέρουν πολλή ευλάβεια, πολλή σωφροσύνη, καθώς και ευγένεια στην συμπεριφορά.
Διότι η ομορφιά του σώματος, όταν δεν συνδυάζεται παράλληλα με την αρετή της ψυχής, θα μπορέσει να σκλαβώσει έναν άντρα για είκοσι και τριάντα μέρες, περισσότερο όμως δε θα προχωρήσει, αλλά αφού δείξει την κακία της θα διαλύσει όλη την αγάπη. Εκείνες όμως που λάμπουν από το κάλλος την ψυχής, όσο προχωράει ο καιρός και κάνουν γνωστή την ευγένειά τους, τόσο περισσότερο θερμότερο κάνουν τον έρωτα στους άνδρες τους, και ανάβουν την αγάπη τους γι’ αυτόν. Και όταν υπάρχει αυτό και φιλία θερμή και γνήσια υπάρχει ανάμεσά τους, απομακρύνεται κάθε είδος πορνείας, και ούτε θα εισχωρήσει ποτέ κάποια σκέψις ακολασίας σε αυτόν που αγαπάει τη γυναίκα του, αλλά αρκείται πάντοτε στη δική του αποσπώντας από τον Θεό με τη σωφροσύνη του κάθε εύνοια και προστασία για το σπίτι του.
Έτσι έπαιρναν γυναίκες οι γενναίοι από τους παλιούς άνδρες, επιζητώντας ευγένεια ψυχήςκαι όχι πλούτο χρημάτων. Και ότι αυτό είναι αλήθεια (σ.μ. θυμηθείτε τον γάμο του Ισαάκ…).
Πηγή: Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Χρυσοστομικός Άμβων Γ': Ο Γάμος, η Οικογένεια και τα προβλήματά τους, έκδ. Συνοδίας Σπυρίδωνος Ιερομονάχου, Νέα Σκήτη Αγίου Όρους.
Παρακολουθήστε το εξαιρετικό αφιέρωμα που έκανε η γνωστή εκπομπή «60 λεπτά» του τηλεοπτικού σταθμού CBS News ης Αμερικής για το Άγιο Όρος.
Μία επίσκεψη στο Άγιο Όρος
Μέρος Α' (με ελληνικούς υποτίτλους)
Μέρος Β'
A' Ο Bob Simon γυρίζει πίσω στον χρόνο, όταν αποκτά μία σπάνια πρόσβαση στους μοναχούς στα αρχαία μοναστήρια της απόμακρης ελληνικής χερσονήσου, όπου διατηρείται ο σπαρτιατικός τρόπος ζωής της προσευχής με μια παράδοση σχεδόν αδιαφοροποίητη για χιλιάδες χρόνια.
B' Οι κάμερες των «60 λεπτών» καταγράφουν τη μοναστική ζωή, περιλαμβανομένων των ύμνων, των προσευχών, των τελετουργιών και των ανεκτίμητων λειψάνων και εικόνων από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία που φυλάσσονται στο «Άγιο Όρος».
Ύστερα πιάνει τον Αδάμ από το χέρι, τον σηκώνει επάνω και του λέει:
«Σήκω συ που κοιμάσαι και ανάστα από τους νεκρούς, γιατί σε καταφωτίζει ο Χριστός! Εγώ ο Θεός που για χάρη σου έγινα υιός σου, έχοντας δικούς μου πλέον και σένα και τους απογόνους σου, με τη θεϊκή εξουσία μου δίνω ελευθερία και λέω στους φυλακισμένους του Άδη "εξέλθετε". Εσένα, Αδάμ, σε προστάζω· σήκω από τον αιώνιο ύπνο σου. Δεν σε έπλασα για να μένεις φυλακισμένος στον Άδη. Ανάστα εκ των νεκρών, γιατί εγώ είμαι η Ζωή των θνητών. Σήκω επάνω, πλάσμα δικό μου, σήκω επάνω συ που είσαι η μορφή μου, που σε δημιούργησα κατ' εικόνα μου. Σήκω να φύγουμε απ' εδώ...»
Μήτηρ του Θεού, Θεοτόκος, Χώρα του Αχωρήτου, Ζωοδόχος Πηγή, Αγία Σκέπη, Γλυκοφιλούσα, Γοργοϋπήκοος, Παραμυθία, η Παναγία μας ή απλώς η Μητέρα όλων. Στη συνείδηση του απλού ορθόδοξου λαού η Παναγία δεν είναι ένα απόμακρο, απόκοσμο πρόσωπο σε κάποιο θρόνο κι ας τη λέει Παντάνασσα εικονίζοντας τη δόξα της. Ούτε είναι ισόθεος, αλλά οι ορθόδοξοι την τιμούν ιδιαιτέρως. Περισσότερο την αισθάνονται ως τον πιο δικό τους άνθρωπο στον οποίο μπορούν να καταφύγουν σε κάθε δύσκολη στιγμή. Η φράση «Παναγία μου» εκφέρεται πρώτη στο στόμα του κόσμου. Στην Παναγία τρέχουν ασθενείς και πεφορτισμένοι για να βρουν ανάπαυση και στην Παναγία εναποθέτουν οι πιστοί τις ελπίδες τους. Ξέρουν ότι η γλυκύτατη Μητέρα του Χριστού δεν παραβλέπει τις αιτήσεις μας και γίνεται ο καλύτερος πρεσβευτής μας ενώπιον του Θεού και Υιού της.
Τέτοιες ημέρες των παθών, της Σταύρωσης και του θανάτου του Χριστού μας, ο λαός στρέφεται προς το πρόσωπο της Παναγίας του συναισθανόμενος τον σπαραγμό της πάναγνης ψυχής της βλέποντας τον γυιο της να χύνει το άμωμο αίμα Του για να μας σώσει. Η υμνωδία της Εκκλησίας αλλά και η λαϊκή μούσα αναπαράγει εις τους αιώνες τον πόνο και τον θρήνο της, τον πόνο και τον θρήνο της μάνας που βλέπει το τέλος του γυιου της, που παρά την φύσιν των πραγμάτων θάβει πρώτη εκείνη το σπλάχνο της.
Η δημοτική μας παράδοση μάς κατέλιπε μέσω του στόματος του απλού λαού -ο οποίος δεν θεολογεί αλλά αισθάνεται βαθύτατα τη θλίψη της Μητέρας του και συμπονεί- μερικά από τα συγκλονιστικότερα μοιρολόγια. Όπως είναι φυσικό δεν αναμένουμε ούτε μια πεζή ιστορική καταγραφή των γεγονότων, ούτε μια θεολογική προσέγγιση. Με το ύφος του δημοτικού τραγουδιού και την επιτρεπόμενη ανθρωποκεντρική υπερβολή, το μοιρολόι της Παναγίας συγκλονίζει τον πιστό Έλληνα ακόμη και σήμερα. Όπως γράφει η Μιράντα Τερζοπούλου (δίσκος: Δόμνα Σαμίου, Τα Πασχαλινά):
Το ευρύτατα διαδεδομένο σ' όλο τον ελληνικό χώροΜοιρολόι ή Καταλόι της Παναγιάςείναι ένα μεσαιωνικό μακροσκελές ομοιοκατάληκτο στιχούργημα λόγιας προέλευσης, αλλά εντυπωσιακά πλατιάς λαϊκής αποδοχής. Επηρεασμένο από τις σχετικές περικοπές των Ευαγγελίων και την υμνογραφία της Εκκλησίας αποτελεί έναν ανθρωποκεντρικό αφηγηματικό θρήνο για τη μαρτυρική πορεία του Χριστού προς τον σταυρικό θάνατό Του, ιδωμένη μέσα από τα μάτια και τα συναισθήματα της τραγικής του μάνας. Τραγουδισμένο από τις γυναίκες γύρω από τον «τάφο» του Χριστού, κατά το ήθος και το ύφος των οικείων τους κοσμικών μοιρολογιών, εκφράζει τη συμπόνοια, την ταύτισή τους με τη μητρική, ανθρώπινη πλευρά της Παναγιάς. Ωστόσο ο τρόπος της τελετουργικής του επιτέλεσης αποκαλύπτει τις προχριστιανικές ρίζες του εθίμου.
Αν και υπάρχουν κατά τόπους διαφορές, σε επί μέρους στοιχεία του τραγουδιού ή στη μελωδική του εκφορά, η δομή και η φόρμα του Μοιρολογιού καθώς και η λειτουργία του παρουσιάζουν εντυπωσιακές ομοιότητες από την Κάτω Ιταλία μέχρι τον Πόντο και την Κύπρο.
Επιπρόσθετα μαθαίνουμε πως στην Κύπρο
Ο θρήνος της Παναγίας τραγουδιόταν τη νύχτα της Μ. Παρασκευήςμετά την περιφορά του Επιταφίου, μέσα ή στο προαύλιο της εκκλησίας. Τον τραγουδούσαν μέσα από χειρόγραφα τετράδια δύο-τρία άτομα (συνήθως πάντα τα ίδια) ο ένας μετά τον άλλο με θρηνώδες ύφος, παρασέρνοντας σε δάκρυα τους πιστούς που συμμετείχαν με τον τρόπο αυτόν στον πόνο της Μητέρας του Θεού, μα και στον ανθρώπινο πόνο της μάνας Μαρίας. (δίσκος: Μιχάλης Τερλικκάς, Των Γεννών τζαι της Λαμπρής: Θρησκευτικά τραγούδια της Κύπρου και ύμνοι).
Μέσα σ' αυτό το λαϊκό πνεύμα κινούνται και οι στίχοι του Κώστα Βάρναλη που μελοποιήθηκαν από τον Λουκά Θάνου και έγιναν γνωστοί με μοναδική φωνή του Ξυλούρη.
Πού να σε κρύψω γιόκα μου
να μη σε φτάνουν οι κακοί
σε ποιο νησί του ωκεανού
σε πια κορφή ερημική.
Δεν θα σε μάθω να μιλάς
και τ' άδικο φωνάξεις
ξέρω πως θα 'χεις την καρδιά
τόσο καλή τόσο γλυκή
που μες τα βρόχια της οργής
ταχιά, ταχιά θε να σπαράξεις.
Συ θα'χεις μάτια γαλανά
θα 'χεις κορμάκι τρυφερό
θα σε φυλάω από ματιά κακή
και από κακό καιρό
Από το πρώτο ξάφνιασμα
της ξυπνημένης νιότης
δεν είσαι συ για μάχητες
δεν είσαι συ για το σταυρό
εσύ νοικοκερόπουλο
όχι σκλάβος, όχι σκλάβος ή προδότης
Κι αν κάποτε τα φρένα σου
το δίκιο φως της αστραπής
κι αν η αλήθεια σου ζητήσουνε
παιδάκι μου να μην τα πεις
Θεριά οι ανθρώποι δεν μπορούν
το φως να το σηκώσουν
δεν είναι η αλήθεια πιο χρυσή
απ' την αλήθεια της σιωπής
χίλιες φορές να γεννηθείς
τόσες,
τόσες θα σε σταυρώσουν.
Επιτρέψτε μου, όμως, λίγο λόγω καταγωγής, λίγο λόγω ερμηνείας και μελωδίας και λίγο λόγω άλλων συνειρμών, να θέλω να κλείσω με μια κυπριακή παραλλαγή του θρήνου της Παναγίας τραγουδημένη από την Κυριακού Πελαγία.
Αδέ μαντάτο σκοτεινόν τζαι μέρα λυπημένη
όπου μου ήρτε σήμερα στην πολλοπικραμένη
επιάσαν τον υιούλην μου τζι είμαι φαρμακωμένη
τζαι πώς με κλαίεις ουρανέ τζαι γη σκοτεινιασμένη.
Θωρώντας πως επιάσασιν τον Ποιητήν του κόσμου
τα φύλλα της καρδούλας μου, τα μάθκια μου, το φως μου
μανάδες κουβεντιάστε με, πέτε μου πού 'ν' ο γυιος μου!
Άγιε Γιάννη τίμιε τζαι μαθητή του γυιου μου
δείξε μου τον υιούλην μου τζαι σέν' τον δάσκαλόν σου.
Θαυμάζουμε σε Δέσποινα τα λόγια που μου λέεις
εβύζασες, ενίωσες τζαι δεν Τον ιγνωρίζεις
τζι εγιώ ο φτωχός ο μαθητής πώς θα τον ιγνωρίσω;
Εβάλαν με στα βάσανα να μεν το 'μολοήσω,
μ' αφού 'σαι η Κυρία μου θα σου το μαρτυρήσω!
Βλέπεις Τον τζείνον τον χλομό στη μέση σταυρωμένον
τζείνος εν ο υιούλης σου τζαι μέν' ο δάσκαλός μου!
Βρίσκεται πάνω στο σταυρό νεκρός τζαι σταυρωμένος
να σώσει ορθόδοξον λαόν όπου 'ναι κολασμένος.
Ως το δρικά η Δέσποινα έγειρεν τζι ελιώθην
τρία κανιά ροδόσταμμαν αγγέλοι μυροφόροι
όσον τζαι πολλιώσαν την τζι εσύφφερεν τον νουν της
επολοήθην Δέσποινα τζαι λέει του υιού της:
Τζαι πού μασιαίριν να σφαώ, λάκκον να δώσω μέσα τζαι πού κρεμμόν κρεμμύτερον να πάω να κρεμμίσω τον γυιον μου τον μονογενήν να τον 'πολησμονήσω!
Οι μυροφόρες του Χριστού εστέκασιν κοντά της
η μι' έπιανε τα χέρια της τζι η άλλη τα γόνατά της
τζείνη έδερνε τα στήθη της τζι ετράβαν τα μαλλιά της!
(Όσοι θέλουν να κατεβάσουν και να ακούσουν τον κυπριακό θρήνο μπορούν να πατήσουν εδώ.)
«Τη Αγία και Μεγάλη Τετάρτη της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν ποιείσθαι οι θειότατοι Πατέρες εθέσπισαν, ότι προ του σωτηρίου Πάθους μικρόν τούτο γέγονεν». Το συναξάρι της Μ. Τετάρτης αναφέρει ως θέμα την άλειψη του Κυρίου με μύρο από μια γυναίκα πόρνη. Επίσης, η υμνολογία φέρνει στη μνήμη μας και τη σύγκλιση του Συνεδρίου, δηλ. του ανώτατου δικαστηρίου των Ιουδαίων, το οποίο αποφάσισε τη σύλληψη και την καταδίκη του Κυρίου, καθώς και τα σχέδια του Ιούδα για προδοσία του Διδασκάλου του.
Δυο μέρες πριν το Πάσχα, καθώς ο Κύριος ανέβαινε προς τα Ιεροσόλυμα, κι ενώ βρισκόταν στο σπίτι του λεπρού Σίμωνα, τον πλησίασε μια πόρνη γυναίκα κι άλειψε το κεφάλι Του με πολύτιμο μύρο και στη συνέχεια το σκούπισε με τις τρίχες της κεφαλής της. Η τιμή του ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια, πολύτιμο άρωμα και γι’ αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ’ όλους ο Ιούδας.Γνώριζαν καλά οι μαθητές πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς. Ο φιλάργυρος Ιούδας δήθεν σκανδαλίζεται για την απώλεια τέτοιου μύρου. Ο Χριστός όμως υπερασπίστηκε τη γυναίκα για να μην αποτραπεί από τον καλό της σκοπό. Μάλιστα της απέδωσε τη μεγάλη τιμή να διακηρύσσεται το ενάρετο έργο της σε ολόκληρη την οικουμένη. Ανέφερε επίσης και τον ενταφιασμό Του, προσπαθώντας να αποτρέψει τον Ιούδα από την προδοσία, αλλά μάταια. Ο Ιούδας πήγε στους αρχιερείς, που ήταν συγκεντρωμένοι στην αυλή του Καϊάφα και έκαναν ήδη συμβούλιο προκειμένου να θανατώσουν τον Ιησού. Εκεί, συμφώνησε μαζί τους την προδοσία του διδασκάλου για 30 αργύρια και από τότε ζητούσε ευκαιρία να τον προδώσει. Επισημαίνεται εδώ ότι, από το γεγονός αυτό της προδοσίας καθιερώθηκε και η νηστεία της Τετάρτης, ακόμα από τα αποστολικά χρόνια. Η υμνογραφική παράδοση συγκρίνει τη μετάνοια της πόρνης με το φοβερό ολίσθημα του Ιούδα και παραλληλίζει τις δύο ψυχικές καταστάσεις. Η πόρνη ελευθερώνεται από την αμαρτία και μετανοεί, ενώ ο Ιούδας αιχμαλωτίζεται από τη φιλαργυρία και αποχωρίζεται απ’ τον Θεό.
Η αφιέρωση της ημέρας αυτής στη μακάρια πρώην πόρνη γυναίκα έγινε σκόπιμα από τους Άγιους Πατέρες. Η μορφή της προβάλλει ως φωτεινό ορόσημο καταμεσής στην οδοιπορία προς το Θείο Πάθος, για να δείξει και σε μας πως αν δεν συντριβούμε σαν και εκείνη, και δεν δείξουμε έμπρακτη μετάνοια δεν θα μπορέσουμε να ακολουθήσουμε τον Χριστό στο πάθος και την Ανάσταση. Επίσης, με τη στάση που έδειξε ο Χριστός προς την πρώην αμαρτωλή γυναίκα, εγκαινίασε μια νέα αντίληψη για τον αμαρτωλό άνθρωπο, εντελώς διαφορετική από εκείνη της ιουδαϊκής κοινωνίας.Δεν είναι ο αμαρτωλός άνθρωπος μιασμένος από τη φύση του, αλλά ένας πνευματικά ασθενής που χρειάζεται βοήθεια. Ο Χριστός έθεσε ως αντίδοτο της πνευματικής ασθένειας τη μετάνοια, η οποία είναι ο ισχυρότατος εκείνος μοχλός, ο οποίος γκρεμίζει το οικοδόμημα της αμαρτίας και αναγεννά τον άνθρωπο.
Ιδιαίτερα συγκινητικό είναι το γνωστό «τροπάριο της Κασσιανής», το οποίο ψάλλεται τελευταίο στην ακολουθία. Είναι γραμμένο από την ευσεβή και λόγια ποιήτρια και μοναχή Κασσιανή και εκφράζει τη θερμή μετάνοια και εξομολόγηση της αμαρτωλής γυναίκας, η οποία άλειψε με μύρο τον Κύριο.
Το πρωί είδαμε έναν Ιησού να εισέρχεται μετ' επευφημιών στα Ιεροσόλυμα. Το πρωί η στιγμιαία ανθρώπινη δόξα του Κυρίου μας. Το πρωί με ελιές και βάγια Τον υποδέχθηκε το πλήθος.
Τη νύκτα τα πράγματα αναστράφηκαν. Η λαοθάλασσα που ανέμενε έναν κοσμικό άρχοντα θα φωνάζει σε λίγο «άρον άρον σταύρωσον αυτόν»! Οι άνθρωποι γύρισαν την πλάτη στον Δημιουργό τους. Άλλωσπως Τον ανέμεναν κι άλλωσπως τους ήρθε. Δεν ήρθε για τα έξω, ήρθε για τα ένδον, δεν ήρθε να στήσει ανάκτορα και να επιβάλει την εξουσία Του. Ήρθε να χαρίσει μια άλλης ποιότητας Βασιλεία: στις ψυχές μας και μετά θάνατον.
Σήμερα, Κυριακή των Βαΐων, εισερχόμαστε στην υπόμνηση του Θείου και εκούσιου πάθους. Υπόμνηση ή καλύτερα αναβίωση. Ξαναζούμε, συμπορευόμαστε στο πάθος, συσταυρωνόμαστε για να συναναστηθούμε. Από τον Γολγοθά και μόνο διά του Γολγοθά φτάνουμε στην Ανάσταση! Μέσα από τον ποταμό των δακρύων της μετανοίας φτάνουμε στη λύτρωση. Αλλά δεν παραμένουμε στη θλίψη, σηκωνόμαστε και προχωράμε. Αισθανόμαστε την αναξιότητά μας συναισθανόμενοι την ευγνωμοσύνη προς Εκείνο, αλλά βιώνουμε και την ανέσπερη αγάπη Του. Ξέρουμε ότι ο Θεός μας από την φιλανθρωπία του σαρκώθηκε και απέθανε για μας. Ξέρουμε ότι διήλθε τα φρικτά βασανιστήρια και θανατώθηκε ατιμωτικά για να μας εξαγιάσει. Ξέρουμε ότι αν με ειλικρίνεια και πίστη, δηλ. βεβαιότητα, ανατείνουμε τις καρδιές μας προς τον Ουρανό, η Θεία χάρις θα στραφεί στην αναξιότητά μας. Πιστεύουμε, γι' αυτό δεν μπορούμε να απελπιστούμε ποτέ!
Η Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών μόλις ξεκίνησε. Αλλά στο τέλος της μας περιμένει πάντα η Ανάσταση!
Στον ταχυδρόμο Ηλία Κ. για την απόδειξη του Όντος Θεού
Ένας φίλος σας, σας λέει ασταμάτητα ότι δεν υπάρχει Θεός! Αυτό σας βασανίζει σαν μαστίγωμα. Μάχεστε για την ψυχή σας και τη ζωή σας. Καλά καταλάβατε: εάν δεν υπάρχει ζωντανός και παντοδύναμος Θεός, δυνατότερος από τον θάνατο, τότε ο θάνατος είναι ο μόνος παντοδύναμος θεός. Τότε όλα τα ζωντανά πλάσματα στον κόσμο είναι παιχνιδάκια στα πόδια του παντοδύναμου θανάτου, σαν μικρός ποντικός στα πόδια πεινασμένης γάτας. Μια φορά αναστατωμένος είπατε στον κακομοίρη φίλο σας: «Ο Θεός υπάρχει, εσύ δεν υπάρχεις!» Και δεν κάνατε λάθος. Αφού εκείνοι οι οποίοι χωρίζονται από τον αιώνιο Ζωοδόχο σ' αυτόν τον κόσμο, θα είναι χωρισμένοι και στον άλλον. Και έτσι ούτε εδώ ούτε εκεί δεν θα ξέρουν για τον θαυμαστό Δημιουργό όλων των πλασμάτων. Αλλά ο χωρισμός από Εκείνον είναι χειρότερος από το να μην υπάρχει.
Στη θέση σας εγώ θα του έλεγα ακόμα και το εξής:
Λανθασμένα λες, φίλε, ότι δεν υπάρχει ο Θεός. Ενώ ορθά θα λες εάν πεις: «Δεν έχω Θεό». Αφού εσύ από μόνος σου βλέπεις, ότι οι υπόλοιποι άνθρωποι γύρω σου Τον αισθάνονται, γι' αυτό και σου λένε ότι υπάρχει Θεός. Λοιπόν, δεν είναι ότι δεν υπάρχει Θεός αλλά εσύ δεν Τον έχεις.
Μιλάς λανθασμένα, όπως ο άρρωστος που θα έλεγε ότι δεν υπάρχει υγεία στον κόσμο. Αυτός μπορεί μόνο να πει δίχως να ψεύδεται: «Εγώ δεν είμαι υγιής», ενώ θα ψευδόταν αν έλεγε: «Δεν υπάρχει γενικώς υγεία στον κόσμο».
Μιλάς λανθασμένα, όπως και ο τυφλός που θα έλεγε ότι δεν υπάρχει φως στον κόσμο. Υπάρχει φως, όλος ο κόσμος είναι γεμάτος από φως, αλλά αυτός, ο κακόμοιρος τυφλός, δεν έχει φως. Εάν θα ήθελε να μιλήσει σωστά, το μόνο που θα μπορούσε να πει είναι: «Εγώ δεν έχω φως».
Μιλάς λανθασμένα, σαν τον ζητιάνο που θα έλεγε ότι δεν υπάρχει χρυσός στον κόσμο. Υπάρχει ο χρυσός στη γη και κάτω από τη γη. Όποιος λέει ότι δεν υπάρχει χρυσός γενικώς λέει ψέματα. Θα έλεγε αλήθεια, εάν έλεγε: «Εγώ δεν έχω χρυσό».
Μιλάς λανθασμένα, όπως και ο κακοποιός που θα μας έλεγε ότι δεν υπάρχει καλοσύνη στον κόσμο. Σε εκείνον τον ίδιο δεν υπάρχει καλοσύνη, όχι στον κόσμο. Γι' αυτό δεν θα έκανε λάθος εάν θα έλεγε: «Εγώ δεν έχω καλοσύνη».
Κατά τον ίδιο τρόπο, γείτονά μου, λανθασμένα μιλάς όταν λες ότι δεν υπάρχει Θεός! Αφού εκείνο που εσύ δεν έχεις, δεν σημαίνει πως δεν το έχουν και οι άλλοι, ούτε ότι δεν υπάρχει γενικώς. Ποιος σε εξουσιοδότησε να μιλάς εν ονόματι ολόκληρου του κόσμου; Ποιος σου έδωσε το δικαίωμα, την αρρώστια σου να την αποδίδεις σ' όλους και την ανέχειά σου να την επιβάλεις σ' όλους;
Εάν όμως ομολογήσεις και πεις: «Δεν έχω Θεό», τότε λες την αλήθεια και εκφράζεις την ομολογία σου. Αφού υπήρχαν και υπάρχουν εξαίρετοι άνθρωποι, που όντως δεν έχουν Θεό. Όμως ο Θεός τους έχει, τους έχει έως την τελευταία τους πνοή. Εάν και στην τελευταία τους πνοή δηλώσουν ότι δεν έχουν τον Θεό, τότε και ο Θεός δεν θα τους έχει πια.Και τους απογράφει στα έξοδα. Γι' αυτό σε παρακαλώ, φίλε μου, για την ψυχή σου, για την αιώνια ζωή και για τη βασιλεία του Θεού, ένεκεν των δακρύων και πληγών του Χριστού, σε παρακαλώ, μεταμόρφωσε την πεισματική σου εξομολόγηση σε μετανοητική εξομολόγηση. Και εκείνα που έπειτα απ' αυτό πρέπει να πράξεις, θα σου τα πει η Εκκλησία, ρώτα!
Ειρήνη και ευλογία από τον Κύριο.
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (2009), Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται: Ιεραποστολικές Επιστολές Α', εκδ. «Εν πλω», σ. 300-302
Στο βίντεο ο γ. Θαββαίος μιλά για τον αγώνα της προσευχής και την ουράνια χαρά και ευλογία που προσφέρει στον άνθρωπο.
Λίγα λόγια για τον π. Θαδδαίο, τον πνευματικό των Σέρβων
O πατήρ Θαδδαίος γεννήθηκε το 1914. Όταν έκλεισε τα 18 πήγε σε μοναστήρι. Η επιθυμία του ήταν να υποβάλλει τον εαυτό του σε πολύ σκληρούς κανόνες της μοναχικής ζωής. Γι' αυτό το λόγο πήγε στο μοναδικό Ρώσικο μοναστήρι στη Σερβία, στο μοναστήρι Μιλίκοβο δίπλα στο Σβιλαΐνατς. Από το 1928 οι περισσότεροι από την αδελφότητα του μοναστηριού ήταν Ρώσοι μοναχοί από την έρημο της Όπτινα, οι οποίοι ξέφυγαν από την κομμουνιστική εξορία στη Ρωσία.
Στην αρχή της δεκαετίας του '50, το Μιλίκοβο γίνεται γυναικείο μοναστήρι. Ο πατήρ Θαδδαίος έμενε στα μοναστήρια Γόρνιακ και Τούμαν και μετά πήγε στο Κόσοβο και σε Μετόχια. Ήταν ο ηγούμενος του Πατριαρχείου της Πέκης και μετά ο ηγούμενος στο μοναστήρι Βιτόβνιτσα. Στο μοναστήρι Βιτόβνιτσα ο πατήρ Θαδδαίος γίνεται ένας από τους πιο γνωστούς πνευματικούς στη Σερβία. Πολλοί θέλουν να τον συναντήσουν, να εξομολογηθούν, να μιλήσουν για λίγο μαζί του, να πάρουν την ευχή του. Για τον πατέρα Θαδδαίο μιλάνε πολλοί πιστοί οι οποίοι ένιωσαν την πνευματική του δύναμη. Για τον θαυματουργό γέροντα από το Βιτόβνιτσα μιλάνε όλα τα ΜΜΕ στη Σερβία.
Αναπαύθηκε στις 16 Απριλίου και η εξόδιος ακολουθία έγινε 19 Απριλίου 2003.
Ανάμεσα στους φωταυγείς αστέρες, που έλαμψαν με τον ιεραποστολικό τους ζήλο και το αγωνιστικό τους φρόνημα στην ιστορική και αγιοτόκο μικρασιατική γη συγκαταλέγεται και ο Άγιος ένδοξος ιερομάρτυς Αντίπας. Ο μαρτυρικός και φλογερός αυτός ιεράρχης της αγιότατης και ευλογημένης Εκκλησίας της Περγάμου, που κατόρθωσε να μεταδώσει στους κατοίκους της επαρχίας του το φως της χριστιανικής αλήθειας και αγάπης, έλαβε από τον Θεό και το χάρισμα να θαυματουργεί αδιαλείπτως.
Ο Άγιος Αντίπας έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορος Δομιτιανού (81-96μ.Χ.) και ήταν σύγχρονος των Αγίων Αποστόλων, από τους οποίους και διδάχθηκε τη χριστιανική πίστη.Σύμφωνα με την παράδοση σπούδασε στη φημισμένη ιατρική σχολή της Περγάμου και ασκούσε αφιλοκερδώς την ιατρική επιστήμη με ειδικότητα στη θεραπεία του πόνου και των ασθενειών των δοντιών. Μετά τον θάνατο του επισκόπου Γαΐου και γύρω στο 70 μ.Χ. χειροτονήθηκε επίσκοπος της Εκκλησίας της Περγάμου, στην οποία εργάσθηκε με ένθεο ζήλο και αγωνιστικό φρόνημα, διακρίθηκε δε για τις πάμπολλες αρετές του και τη φλογερή του πίστη. Γι’ αυτό και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση ήταν εκείνος, που τον χειροτόνησε επίσκοπο, τον αποκαλεί στην Αποκάλυψη «πιστό ιερέα» και «μάρτυρα καλών».Το έργο του χαρισματικού, δυναμικού και ενάρετου ιεράρχη της Περγάμου, ο οποίος αναδείχθηκε εφάμιλλος των Αγίων Αποστόλων, ήταν ιδιαίτερα επίπονο και επικίνδυνο, αφού οι χριστιανοί αποτελούσαν μία ολιγάριθμη κοινότητα. Επιπλέον η Πέργαμος ήταν ονομαστό και ισχυρό ειδωλολατρικό κέντρο με φημισμένο Ασκληπιείο, όπου λατρευόταν ο Ασκληπιός και ένα τεράστιο άγαλμα του Δία κοσμούσε την ακρόπολη της πόλεως. Άλλωστε και στην Αποκάλυψη, η οποία γράφτηκε μετά το μαρτύριο του Αγίου Αντίπα, αναφέρεται η Πέργαμος ως ο τόπος, όπου «κατοικεί ο Σατανάς».
Η έντονη ιεραποστολική δράση του φλογερού και χαρισματικού ιεράρχη της Περγάμου, ο οποίος παρείχε δωρεάν τις ιατρικές του υπηρεσίες και με τη χάρη του Θεού θεράπευε τους ασθενείς, άρχισε να ενοχλεί έντονα τους ειδωλολάτρες. Γι’ αυτό και τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στον ηγεμόνα της περιοχής με την αιτιολογία, ότι εμφανίστηκαν σ' αυτούς οι δαίμονες, που τους λάτρευαν, και τους είπαν, ότι δεν μπορούν να κατοικούν πια στον τόπο αυτό και να δέχονται τις θυσίες τους, επειδή τους έδιωχνε με τη φωτεινή του παρουσία και δράση ο θεοπρόβλητος γεραρός επίσκοπος της Περγάμου. Ο ηγεμόνας άρχισε να πιέζει τον Άγιο να αρνηθεί τη χριστιανική του πίστη και να θυσιάσει στα άψυχα είδωλα. Για να τον πείσει μάλιστα και να επιτύχει τον σκοπό του, ισχυρίστηκε ότι η θρησκεία των ειδώλων έχει μεγαλύτερη αξία και είναι πολυτιμότερη, γιατί είναι παλαιότερη και έχει περισσότερους οπαδούς, ενώ η χριστιανική θρησκεία εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια και δεν έχει την αξία της παλαιάς θρησκείας των ειδώλων. Στην επιχειρηματολογία του ηγεμόνα απάντησε ο Άγιος με την ιστορία του αδελφοκτόνου Κάϊν, ο οποίος, αν και είναι πολύ αρχαιότερος από όλους τους μεταγενέστερους ανθρώπους, προκαλεί την αποστροφή και τον αποτροπιασμό σε όλους και δεν μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση. Κατά τον ίδιο τρόπο και η ασέβεια, την οποία δείχνουν οι ειδωλολάτρες, που είναι αρχαιότεροι, είναι μισητή στους χριστιανούς, που είναι μεταγενέστεροι. Η αποστομωτική απάντηση του γεραρού επισκόπου προκάλεσε τόσο πολύ την οργή και την αγανάκτηση του ηγεμόνα, ώστε διέταξε να τον ρίξουν μέσα σ’ ένα πυρακτωμένο χάλκινο ομοίωμα βοδιού για να καεί. Μέσα σ' αυτό ο Άγιος ανέμενε με χαρά να μαρτυρήσει για την αγάπη του Χριστού και προσευχόμενος ζήτησε μεταξύ των άλλων από τον Θεό, όποιος τιμά τη μνήμη του και επικαλείται το όνομά του, να απαλλάσσεται από κάθε ασθένεια και μάλιστα από τον αφόρητο πόνο των δοντιών. Ευχήθηκε ακόμα γι’ αυτούς να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους και όσοι εορτάζουν τη μνήμη του, να βρουν από τον Θεό τον εξιλασμό κατά την ημέρα της κρίσεως. Με το μαρτύριο του Αγίου ιερομάρτυρος Αντίπα, το οποίο έλαβε χώρα στις 11 Απριλίου του 83 ή 85 μ.Χ., που είναι και η ημέρα τιμής και μνήμης του από την Ορθόδοξη Εκκλησία, θεμελιώθηκε το δένδρο της χριστιανικής πίστεως στην ένδοξη μικρασιατική γη, για να ακολουθήσουν στο διάβα των επόμενων αιώνων και άλλα φωτεινά παραδείγματα αγίων, που μαρτύρησαν για την αγάπη του Χριστού.Το ιερό λείψανο του Αγίου ενταφιάστηκε με ιδιαίτερη ευλάβεια από τους χριστιανούς και ο τάφος του κατέστη αέναη πηγή ιαμάτων, αφού ανέβλυζε διαρκώς μύρο, το οποίο θεράπευε σωματικές και ψυχικές ασθένειες. Αναρίθμητα είναι τα θαύματα, που τέλεσε ο Άγιος με τη χάρη του Θεού, γεγονός που εξυμνείται στις τέσσερις ιερές ακολουθίες και στους δύο παρακλητικούς κανόνες, που συντάχθηκαν προς τιμήν του. Αποδέκτης της θαυματουργικής χάριτος του Αγίου Αντίπα υπήρξε και ο κορυφαίος σκιαθίτης λογοτέχνης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο οποίος συνέταξε ασματική ακολουθία προς τιμήν του, ως έκφραση της βαθιάς ευγνωμοσύνης του προς τον Άγιο.
Ο Άγιος ιερομάρτυς Αντίπας ο θαυματουργός τιμάται επίσης στην ιερά μονή της Πάτμου, όπου φυλάσσεται τμήμα της τιμίας κάρας του, και στη Λέσβο λόγω της κοντινής απόστασης του νησιού με τη μικρασιατική ακτή και την περιοχή της Περγάμου. Στο αγιοτόκο και ευλογημένο νησί της Λέσβου, όπου ο Άγιος είναι γνωστός με την προσωνυμία «Άγιος Δοντάς», υπάρχουν τρεις ναοί επ' ονόματί του, ευρισκόμενοι στο Πλωμάρι, την Αγιἀσο και το Μεγαλοχώρι, όπου ο ναός χρονολογείται από το 1790. Ναοί του Αγίου υπάρχουν επίσης στη Σίφνο, την Τήνο και τη Νάξο, αλλά και στο χωριό Πυρόϊ της επαρχίας Λάρνακας στην Κύπρο. Ιερά λείψανα του Αγίου φυλάσσονται τεθησαυρισμένα στις αγιορείτικες μονές Διονυσίου (δεξιά χείρα) και Μεγίστης Λαύρας (κάτω γνάθος), στην ιερά μονή Προφήτου Ηλιού Θήρας (η ωλένη της χειρός), στην ιερά μονή Παναχράντου της Άνδρου και στον ιερό μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου Μυτιλήνης. Ιδιαίτερο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η παλαιά εικόνα του Αγίου, η οποία φυλάσσεται στην ιερά μονή της Αγίας Αικατερίνης Σινά και χρονολογείται στα τέλη του 13ου αιώνα, καθώς και οι φυλασσόμενες παλαιές εικόνες του Αγίου στις ιερές μονές Διονυσίου και Κουτλουμουσίου του Αγίου Όρους, Σταυροβουνίου της Κύπρου, αλλά και στο Μουσείο Μπενάκη Αθηνών, που χρονολογείται το 1738.
Είκοσι αιώνες έχουν περάσει από την εποχή, που έζησε και μαρτύρησε ο Άγιος ιερομάρτυς Αντίπας. Τι έχει άραγε να προσφέρει ένας μικρασιάτης Άγιος, ο οποίος μαρτύρησε για την αγάπη του Χριστού, στον εγωκεντρικό και αυτονομημένο από τον Θεό άνθρωπο του 21ου αιώνα, που απολαμβάνει πλουσιοπάροχα τις ανέσεις και τα αγαθά του πολιτισμού; Ο φλογερός ιεράρχης της Περγάμου, που διηκόνησε τον άνθρωπο ως ιατρός και ως επίσκοπος, στέλνει σε όλους μας ένα αφυπνιστικό και ελπιδοφόρο μήνυμα. Ως ιατρός έρχεται να μας υπενθυμίσει, ότι οι επιστήμονες έχοντας θεοποιήσει τις επιστημονικές τους γνώσεις και ικανότητες, ξέχασαν την ευεργετική παρουσία του Θεού στη ζωή και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Ως επίσκοπος έρχεται να διδάξει και να παραδειγματίσει τους ορθόδοξους κληρικούς, ιερείς και επισκόπους, ότι η διακονία τους στην Εκκλησία θα πρέπει να είναι ένας συνεχής αγώνας προσφοράς και θυσίας, που θα εμπνέεται και θα καθοδηγείται από την αγάπη του Χριστού.
Ε' Εβδομάδα των Νηστειών Οσία Μαρία η Αιγυπτία: το τελειότερο παράδειγμα μετανοίας
Η φιλήδονη Μαρία όταν ορφάνεψε και για 17 συναπτά έτη έγινε περιβόητη πόρνη στην Αλεξάνδρεια. Από τη δίψα της για ηδονή ούτε καν πληρωνόταν! Η επιθυμία της να αμαρτήσει με πλήθος συρρεόντων στα Ιεροσόλυμα. Η χρήση του σώματός της ως «εισιτηρίου» για τη μετάβασή της στα Ιεροσόλυμα.
Το θαύμα της αόρατης παρεμπόδισης της εισόδου της στον ναό. Η συντριβή της και μετά η κατάνυξη και η παράκληση στην Παναγία για συγχώρηση. Η μετάνοια και η προσκύνηση του Τιμίου Ξύλου. Η φυγή στην έρημο και η ασκήτευσή της επί 47 έτη εκεί. Η συνάντηση με τον Άγιο Ζωσιμά, η εξομολόγησή της, η μετά ένα έτος μετάληψη της θείας κοινωνίας και η αγία τελευτή της.
Η αμαρτία δεν είναι απλώς ένα γεγονός το οποίο κάνουμε και παραβαίνουμε μία εντολή. Η αμαρτία διαστρέφει όλο το είναι μας! Η αμαρτία σκληραίνει την καρδιά μας, την κάνει πέτρα, την κάνει νεκρά την καρδιά. Δεν την αφήνει την καρδιά του ανθρώπου να κινηθεί, γι' αυτό είναι φοβερό πράγμα η αμαρτία. Η αμαρτία είναι σαν ένα δηλητήριο, το οποίο με μια απλή σύρριγγα βάζει κανείς μέσα του και σε λίγο σιγά-σιγά νεκρώνεται ολόκληρη η ύπαρξή του. Αυτή είναι η αμαρτία!
Σκεφτείτε, λοιπόν, σε ποια κατάσταση ήταν αυτός ο άνθρωπος, αυτή η γυναίκα. Πάει να μπει στην Εκκλησία, την κεραυνώνει η Θεία Χάρις και σπάζει αυτό το κέλυφος όλο. Πλην όμως, δεν ήταν αρκετό αυτό, έπρεπε να γίνει και κάτι άλλο, έπρεπε να συνεργαστεί αυτή με τη Χάρη, έπρεπε να δώσει την προαίρεσή της. Δεν αρκέστηκε στο να πει απλώς ένα συγγνώμη για όλα τα λάθη της, ούτε απλώς να εξομολογηθεί τις αμαρτίες της. Έπρεπε να επανορθώσει όλα όσα έκανε. Έπρεπε να επανεύρει τον εαυτό της. Έπρεπε να ξαναβρεί την υγεία της. [...] Ο άνθρωπος μόλις ξυπνήσει από την αμαρτία, όταν τον ξυπνήσει δηλαδή η Χάρις από την αμαρτία, τότε 'κείνο το οποίο βιώνει ο άνθρωπος είναι εκείνο το χάος, εκείνο το κενό, εκείνον τον Άδη όλο της τραγικής του θέσεως. Καταλαβαίνει, αισθάνεται σε ποιο σκοτάδι είναι μέσα. Τότε ο άνθρωπος μπορεί να πέσει εις την απελπισία την τελεία ή -αν έχει δύναμη- θα εισχωρήσει στον χώρο της μετανοίας. Αυτή έφυγε και πήγε εις την έρημο.
Εκεί στην έρημο πέρασε φοβερούς πειρασμούς, πάρα πολλούς πειρασμούς. Για πολλά χρόνια, 17 χρόνια νομίζω, ήταν η ζωή της ένα μαρτύριο δαιμονικών επιθέσεων. Τόσες δαιμονικές επιθέσεις είχε, ώστε όταν τη ρώτησε ο αββάς Ζωσιμάς να του πει, να του περιγράψει τι έγινε σ' αυτόν τον καιρό όλο, του είπε «αββά Ζωσιμά, φοβούμαι να σου τα περιγράψω μήπως ξαναέρθουν πίσω!» Τόσο φοβερά ήταν αυτά τα πράγματα. [...]
Για 17 χρόνια έζησε μόνο με δύο ψωμιά. Για 17 ολόκληρα χρόνια πέρασε μια φοβερή δοκιμασία, που η έρημος, η γεωγραφική έρημος ήταν μηδέν κοντά στην πνευματική έρημο την οποία διήνυσε, γιατί όπως ξέρουμε από τους βίους άλλων αγίων, αυτό το διάστημα που περνά ο άνθρωπος της δοκιμασίας, ο Θεός είναι απών, τουλάχιστον ενεργεία, -δεν είναι ποτέ ο Θεός απών- αλλά αφήνει τον άνθρωπο ο Θεός τρόπον τινά μόνο του να κτυπηθεί ο άνθρωπος, να τσακιστεί, να σπάσει αυτή η καρδιά, να διαλυθεί ο άνθρωπος, να τακεί η καρδία του εις τα εξόν συνετέθη, να φτάσει μέχρι το έσχατο όριο της αντοχής του, της υπάρξεώς του. Είναι τραγικό, αδελφοί μου, δεν υπάρχει πιο οριακή κατάσταση από το να ζεις στην κόλαση και να είσαι μόνος σου! Δεν υπάρχει πιο οριακή κατάσταση, μόνο οι δαίμονες αντέχουν, ούτε και τα θηρία ακόμα δεν αντέχουν μόνα τους!
Κι όμως, αυτός ο άνθρωπος και όλη αυτή η χορεία των μεγάλων ασκητών της Εκκλησίας μας εβίωσαν αυτήν την πορεία μέσα στον Άδη, μέσα στην έρημω, εν γη ερήμω και αβάτω και ανύδρω, εβίωσαν αυτήν την πορεία μόνοι τους, μόνοι και έρημοι, τελείως μόνοι, αρνούμενοι κάθε ανθρώπινη παρηγορία, για να μπορέσουν ακριβώς να φτάσουν μέχρι εκεί που είναι το όριο, το έσχατο της αντοχής του ανθρώπου.
Αφού πέρασε λοιπόν και συνετρίβη η καρδία και διαλύθηκαν τα πάντα μέσα της και εβίωσε όλη αυτήν την κόλαση των αμαρτιών της, τότε σιγά-σιγά άρχισε να την επισκέπτεται η Χάρις του Θεού σε σημείο πλέον ώστε να υπερβεί τη φύση και να ίπταται στον αέρα, να γνωρίζει τη Γραφή χωρίς να ξέρει γράμματα, να γνωρίζει τα πάντα, ό,τι ήθελε, μέσα από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, αφού βέβαια καθαρίστηκε τελείως και νέκρωσε τον εαυτό της και καθάρισε από το έσχατο ίχνος της αυτοπεποίθησης και του εγωισμού και έτσι μπόρεσε να γίνει κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος.
Αυτή, λοιπόν, η πορεία είναι απερίγραπτος, είναι οδυνηρή πορεία, είναι πορεία μαρτυρική. Όμως, η Εκκλησία την προβάλλει μπροστά μας για να μας δείξει ότι όπως όταν είμαστε άρρωστοι και υποβαλλόμαστε σε εγχειρήσεις οδυνηρές, πολύωρες και μας κόβουν, μας ράβουν, μας θλίβουν, μας πονούν, μας περνούν σε απομόνωση, σε εντατική παρακολούθηση, σε κάθε είδος καμιά φορά ταλαιπωρίας μόνο και μόνο για να γίνουμε υγιείς. Ακριβώς δείχνει ότι όλα αυτά τα πράγματα έχουν ένα σκοπό και ο σκοπός είναι αυτή η υγεία του ανθρώπου, αυτή η επανάκτηση της αληθούς υπάρξεως και υποστάσεως του ανθρώπου.
Βλέπετε ότι οι άγιοι κατάλαβαν ότι σκοπός της ζωής τους είναι η σχέση τους με τον Θεό. Όταν κατάλαβαν αυτό το πράγμα, τότε όλα τ' άλλα τα περιφρόνησαν. «Ηγούμαι τα πάντα σκύβαλα είναι» λέει ο Απόστολος Παύλος. Μόνο και μόνο για να κερδίσει τον Χριστό, για το υπερέχον της γνώσεως του Ιησού Χριστού. Όπως ένας άνθρωπος που όταν είναι ερωτευμένος τρόπον τινά είναι σαν έξω φρενών, σαν παλαβός που το μόνο που σκέφτεται είναι το πρόσωπο το οποίο είναι ερωτευμένος μαζί του και δεν τον ενδιαφέρει τίποτα άλλο σ' αυτόν τον κόσμο, έτσι ήταν οι άγιοι! Μ' αυτήν τη δύναμη, μ' αυτόν τον τρόπο αγάπησαν τον Θεό και περιφρόνησαν τα πάντα ακόμη, έτι και την εαυτόν ψυχήν και υπερέβησαν τον εαυτό τους και έπεσαν με όλη την ορμητικότητα μέσα σ' αυτό το πέλαγος της αγωνιστικότητας, αυτό το πέλαγος το φοβερό των πνευματικών αγώνων, μόνο και μόνο για να ζήσουν και να κερδίσουν τον Χριστό. [...]
Υπάρχει μια προσπάθεια, υπάρχει μια κίνηση του ανθρώπου, έφυγε αυτή η κοπέλα, άκουσε τη φωνή της Παναγίας και πήγε στην έρημο. Έκανε αυτό το οποίο ήταν στο χέρι της, κατέβαλε το δικό της, έδωσε την ελευθερία της και άφησε τον Θεό να εργαστεί πάνω σ' αυτήν. Έτσι γίνεται και σε μας, αδελφοί μου. Μέσα στον χώρο της μετανοίας πρέπει πρώτα να καταλάβουμε ότι εμείς πρέπει να δώσουμε την ελευθερία μας. Εάν εμεί δεν κινηθούμε, δεν είναι εύκολο να κάνουμε οτιδήποτε άλλο, δεν μπορεί ο Θεός, δεν θέλει ο Θεός να εκβιάσει την ελευθερία μας.
Και θα μου πει κανείς τώρα: «Καλά, γιατί ο Θεός σ' αυτήν τη γυναίκα επενέβηκε μ' αυτόν τον τρόπο και δεν επεμβαίνει και σε μας και σε άλλους;» Διότι αυτή η γυναίκα είχε αδικηθεί στη ζωή της. Ήταν μικρό παιδί όταν έμεινε ορφανή και δικαιούτο τη θεία επέμβαση και φαίνεται και εκ της φύσεώς της, εκ του αποτελέσματός της ότι εις το βάθος της καρδιάς της εζητούσε τη σωτηρία της.
Βλέπετε και να ξέρετε, και πρέπει να το ξέρομε όλοι ότι η καρδιά μας έχει ένα δικό της τρόπο που μιλά στον Θεό. Πολλές φορές στον Θεό μπορεί να λέμε λόγια με το στόμα μας ή με τον νου μας και να νομίζουμε ότι αυτά που λέμε, αυτά είναι, ή καμιά φορά δεν ξέρουμε και τι λέμε. Ο Θεός, όμως, ακούει την καρδιά που μιλά κι η καρδιά καμιά φορά εκφράζεται με τον δικό της τρόπο και πολλές φορές ούτ' εμείς δεν ακούμε τη φωνή της καρδιάς μας. [...] Η καρδιά μας λειτουργεί μ' ένα δικό της τρόπο, ανεξάρτητα από τη λογική μας και την προαίρεσή μας. [...] Ο καρδιογνώστης Θεός είναι ο μόνος που μπορεί και ν' ακούσει την καρδία, αλλά και να μιλήσει στην καρδιά του ανθρώπου. [...]
Και σήμερα ευρίσκεται και ίσταται μπροστά μας στην Εκκλησία ως άστρον φαεινόν η Αγία Μαρία για να μας δείξει τι κάνει αυτός ο χώρος της μετανοίας. [...] Όλη αυτή η περίοδος και η ζωή της Εκκλησίας μας είναι μία μετάνοια, ατέλεστος μετάνοια, είναι μια μετάνοια χωρί τέλος.Είναι παρήγορη η σημερινή Κυριακή. Μας δείχνει ότι ό,τι και να κάνουμε εις τον έσχατο βαθμό δεν υπάρχει πιθανότητα να χαθούμε, εάν μετανοούμε! Άνθρωπος ο οποίος μετανοεί, άνθρωπος ο οποίος ζητά το έλεος του Θεού, άνθρωπος που θέλει τη σωτηρία του είναι αδύνατο να χαθεί αυτός ο άνθρωπος! Δεν θα χαθεί, ό,τι κι αν του συμβεί! Το πρόβλημα είναι να μη νεκρώσουμε τη θέλησή μας. [...]
Να θαυμάσομε την ευσπλαχνία του Θεού, να θαυμάσομε την αγάπη του Θεού, τη δικαιοσύνη του Θεού, ότι ο Θεός τελικά κανέναν άνθρωπο δεν αδικεί, ανθρώπους μέσα στο πέλαγος του σκότους της αμαρτίας, της απωλείας. [...] Έστω και ίχνος, ελάχιστο ίχνος, αδιόρατο ακόμα ίχνος να υπάρχει διαθέσεως ο Θεός θα έρθει να συναντήσει τον άνθρωπο. Δεν πρόκειται να αδικηθεί κανένας άνθρωπος. Κανένας άνθρωπος δεν πρόκεται να πει του Θεού: «ξέρεις εγώ αδικήθηκα λόγω των περιστάσεων, λόγω των γεγονότων. Ήθελα, αλλά οι περιστάσεις δεν με άφησαν! Αν ήταν διαφορετικά τα πράγματα, θα ήμουν πολύ διαφορετικός.» Όχι, κανένας δεν θα πει αυτόν τον λόγο, γιατί όταν θα γίνει η Κρίσις θα καταλάβουμε τότε, θα αισθανθούμε ότι ο Θεός έκανε τα πάντα για μας και άρα η απώλειά μας -μη γένοιτο!-, η κόλασή μας είναι πλέον δική μας ευθύνη...