Η Αγία και Μεγάλη Τετάρτη

«Τη Αγία και Μεγάλη Τετάρτη της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν ποιείσθαι οι θειότατοι Πατέρες εθέσπισαν, ότι προ του σωτηρίου Πάθους μικρόν τούτο γέγονεν». Το συναξάρι της Μ. Τετάρτης αναφέρει ως θέμα την άλειψη του Κυρίου με μύρο από μια γυναίκα πόρνη. Επίσης, η υμνολογία φέρνει στη μνήμη μας και τη σύγκλιση του Συνεδρίου, δηλ. του ανώτατου δικαστηρίου των Ιουδαίων, το οποίο αποφάσισε τη σύλληψη και την καταδίκη του Κυρίου, καθώς και τα σχέδια του Ιούδα για προδοσία του Διδασκάλου του.

Δυο μέρες πριν το Πάσχα, καθώς ο Κύριος ανέβαινε προς τα Ιεροσόλυμα, κι ενώ βρισκόταν στο σπίτι του λεπρού Σίμωνα, τον πλησίασε μια πόρνη γυναίκα κι άλειψε το κεφάλι Του με πολύτιμο μύρο και στη συνέχεια το σκούπισε με τις τρίχες της κεφαλής της. Η τιμή του ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια, πολύτιμο άρωμα και γι’ αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ’ όλους ο Ιούδας. Γνώριζαν καλά οι μαθητές πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς. Ο φιλάργυρος Ιούδας δήθεν σκανδαλίζεται για την απώλεια τέτοιου μύρου. Ο Χριστός όμως υπερασπίστηκε τη γυναίκα για να μην αποτραπεί από τον καλό της σκοπό. Μάλιστα της απέδωσε τη μεγάλη τιμή να διακηρύσσεται το ενάρετο έργο της σε ολόκληρη την οικουμένη. Ανέφερε επίσης και τον ενταφιασμό Του, προσπαθώντας να αποτρέψει τον Ιούδα από την προδοσία, αλλά μάταια. Ο Ιούδας πήγε στους αρχιερείς, που ήταν συγκεντρωμένοι στην αυλή του Καϊάφα και έκαναν ήδη συμβούλιο προκειμένου να θανατώσουν τον Ιησού. Εκεί, συμφώνησε μαζί τους την προδοσία του διδασκάλου για 30 αργύρια και από τότε ζητούσε ευκαιρία να τον προδώσει. Επισημαίνεται εδώ ότι, από το γεγονός αυτό της προδοσίας καθιερώθηκε και η νηστεία της Τετάρτης, ακόμα από τα αποστολικά χρόνια. Η υμνογραφική παράδοση συγκρίνει τη μετάνοια της πόρνης με το φοβερό ολίσθημα του Ιούδα και παραλληλίζει τις δύο ψυχικές καταστάσεις. Η πόρνη ελευθερώνεται από την αμαρτία και μετανοεί, ενώ ο Ιούδας αιχμαλωτίζεται από τη φιλαργυρία και αποχωρίζεται απ’ τον Θεό.
Η αφιέρωση της ημέρας αυτής στη μακάρια πρώην πόρνη γυναίκα έγινε σκόπιμα από τους Άγιους Πατέρες. Η μορφή της προβάλλει ως φωτεινό ορόσημο καταμεσής στην οδοιπορία προς το Θείο Πάθος, για να δείξει και σε μας πως αν δεν συντριβούμε σαν και εκείνη, και δεν δείξουμε έμπρακτη μετάνοια δεν θα μπορέσουμε να ακολουθήσουμε τον Χριστό στο πάθος και την Ανάσταση. Επίσης, με τη στάση που έδειξε ο Χριστός προς την πρώην αμαρτωλή γυναίκα, εγκαινίασε μια νέα αντίληψη για τον αμαρτωλό άνθρωπο, εντελώς διαφορετική από εκείνη της ιουδαϊκής κοινωνίας. Δεν είναι ο αμαρτωλός άνθρωπος μιασμένος από τη φύση του, αλλά ένας πνευματικά ασθενής που χρειάζεται βοήθεια. Ο Χριστός έθεσε ως αντίδοτο της πνευματικής ασθένειας τη μετάνοια, η οποία είναι ο ισχυρότατος εκείνος μοχλός, ο οποίος γκρεμίζει το οικοδόμημα της αμαρτίας και αναγεννά τον άνθρωπο.

Ιδιαίτερα συγκινητικό είναι το γνωστό «τροπάριο της Κασσιανής», το οποίο ψάλλεται τελευταίο στην ακολουθία. Είναι γραμμένο από την ευσεβή και λόγια ποιήτρια και μοναχή Κασσιανή και εκφράζει τη θερμή μετάνοια και εξομολόγηση της αμαρτωλής γυναίκας, η οποία άλειψε με μύρο τον Κύριο.

Κ.Θ.

Περιοδ. Καθ’οδόν, εκδ. Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού, τευχ. 24, σ. 8, Μάρτης-Απρίλης 2010