ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
[...] Μαζί μας ἀπόψε βρίσκεται νοερά καί ὁ Στέλιος καί θά μᾶς κρατήσει συντροφιά μέ τά τραγούδια του. Θέλω νά μεταφέρω τόν χαιρετισμό καί τήν ἀγάπη του καί νά μοιραστῶ μαζί σας πολύτιμες γιά μένα ἐμπειρίες καί βιώματα. Νά μιλήσω γιά τόν ἀγώνα του, γιά τήν ὑπέρβαση πού πραγματώνει μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί γιά τή μάχη πού ἐσεῖς οἱ νέοι δίνετε καθημερινά, γιά νά διαμορφώσετε ἕνα σωστό χαρακτήρα καί νά καταξιωθεῖτε ὡς ἄνθρωποι.
Ἡ ταινία πού εἴδαμε, ἔχει τόν τίτλο «Στέλιος - Ὑπέρβαση»*. Εἶναι βραβευμένη κι ἔχει προβληθεῖ σέ πολλές χῶρες τοῦ κόσμου. Ὁ Στέλιος, ὅταν ρωτήθηκε, ἔδωσε στόν ὄρο ὑπέρβαση τή δική του ἑρμηνεία. «Εἶναι ἔννοια πολυσήμαντη», εἶπε. «Εἶναι ἡ ὑπέρβαση τοῦ ἑαυτοῦ μας. Τῶν ἀδυναμιῶν καί τοῦ ἐγωισμοῦ, τῶν δυσκολιῶν καί προβλημάτων μας. Ἡ ὑπέρβαση τοῦ κόσμου τῆς ὑπερκατανάλωσης καί τῆς ἀλλοτρίωσης. Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς ψυχῆς ἀπό καθετί πού τή βαραίνει. Ἡ ἀναζήτηση πνευματικῶν ἀξιῶν».
Κάνοντας τή δική μας ἀνάγνωση σ’ αὐτό τόν ὁρισμό, βρίσκουμε πώς εἶναι ἡ προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νά βρεῖ τό ἀληθινό νόημα τῆς ζωῆς, νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό ὅσα τόν κρατοῦν ἁλυσοδεμένο καί ἐσωτερικά ἐλεύθερος νά πλησιάσει τόν Θεό.
Ὅμως, ἄς πάρω τά πράγματα ἀπό τήν ἀρχή.
Ὅταν πρίν ἀπό 28 χρόνια ἔγινε ἡ διάγνωση τῆς ἀσθένειας τοῦ Στέλιου (μυϊκή δυστροφία), ἦταν τόσο σκληρή πού δέν ἄφηνε κανένα παράθυρο ἐλπίδας. Κάναμε τόν σταυρό μας, στήσαμε τήν ψυχή μας ὀρθή καί βαδίσαμε μπροστά μέ τή βεβαιότητα ὅτι ὁ Θεός πού ἐπέτρεψε τή δοκιμασία θά εἶναι συνοδοιπόρος στόν δύσκολο δρόμο μας.
Ἕνα χαρισματικό καί ταλαντοῦχο παιδί ὁ Στέλιος, γεμάτο θέληση κι αἰσιοδοξία, ἀγάπη γιά τούς ἀνθρώπους καί τή ζωή, μέ ἀξιοθαύμαστη ὑπομονή καί πίστη στόν Θεό, δέχτηκε τό πρόβλημά του χωρίς καμιά ἀμφισβήτηση τῆς ἀγάπης καί τῆς δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ.
Μεγάλωνε κι ἐμεῖς περνούσαμε μαζί του τά διάφορα στάδια τῆς ἀσθένειάς του. Τροχοκάθισμα στά 10 του χρόνια, ἀναπνευστήρας στά 22, μόνιμη παραμονή στό κρεβάτι στά 26, τραχειοτομία στά 33. Καί γιά ὅλα αὐτά κανένα παράπονο ἀπό μέρους του, καμιά μεμψιμοιρία καί ἠττοπάθεια, κανένα στέγνωμα τῆς ἀγάπης. Συχνά, λέει: «Ὁ Θεός μᾶς ἀγαπᾶ κι ἔχει τό σχέδιό Του γιά τόν κάθε ἄνθρωπο. Καί γιά μένα ὅ,τι θέλει ὁ Θεός. Νιώθω τήν ἀγάπη Του καί εἶμαι εὐτυχισμένος».
Τό μεγάλο ταλέντο του στή μουσική τό ἀντιληφθήκαμε πολύ νωρίς. Αὐτοδίδακτος στήν ἀρχή, πῆρε ἀργότερα μαθήματα μουσικῆς, πιάνου κι ἁρμονίας. Ὕστερα, προχώρησε μόνος του, ἀνοίγοντας δρόμους στή σύνθεση καί στήν ἐνορχήστρωση κι ἡ πρόοδός του, παρά τήν ἐμφάνιση τῆς ἀσθένειας, ἦταν ἁλματώδης.
Τό βλέπαμε καθαρά πώς ἐκεῖνο πού τοῦ ἔδινε δύναμη νά ἐπιτυγχάνει ἀκόμα καί τ’ ἀκατόρθωτα, ἦταν, πέρα ἀπό τήν ἀγάπη του γιά τή μουσική καί τή γνώση, ἡ μεγάλη πίστη του στόν Θεό, ὁ πνευματικός του ἀγώνας, ἡ ὑπομονή, ἡ θέληση, ἡ προσπάθεια νά κρατᾶ τήν ψυχή του ἁγνή, τή σκέψη καθαρή καί στραμμένη ὄχι μόνο στά γήινα.
Μέ τό πέρασμα τῶν χρόνων τό σπίτι γέμισε μουσική. Καί μεῖς βῆμα-βῆμα βαδίζαμε μαζί του στόν ὄμορφο κόσμο του. Στό δωμάτιό του, ὅπου περάσαμε δύσκολες ὧρες, ζήσαμε καί ζοῦμε καί στιγμές μαγικές. Ἀκούσαμε μελωδίες νά γεννιοῦνται, ταξιδέψαμε μαζί του στά μονοπάτια τῶν ἤχων καί τῶν ὀργάνων, γνωρίσαμε μεγάλους καλλιτέχνες, ἐπώνυμους ἀνθρώπους τῶν γραμμάτων καί τῶν τεχνῶν πού τόν ἐπισκέπτονται συχνά. Γνωρίσαμε καί ἁπλούς ἀνθρώπους μέ σοφία Θεοῦ καί κορυφές τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἕνα δωμάτιο πού γίνεται ἐξομολογητήριο καί ναός, πού τό ἐπισκέπτονται τά Ἄχραντα Μυστήρια κάθε Κυριακή.
Σ’ αὐτό τό δωμάτιο καταφεύγουμε ὅλοι, γιά νά βροῦμε γαλήνη ψυχική! Γιά νά μᾶς κοιτάξει στοχαστικά, τήν ὥρα πού ἐμεῖς μεριμνοῦμε καί τυρβάζουμε περί πολλά καί νά μᾶς πεῖ: «Καλά, ἐσεῖς πόσα πράγματα θέλετε στή ζωή γιά νά εἴσαστε εὐτυχισμένοι; Ἐμένα μόνο τέσσερα μοῦ χρειάζονται. Ὁ Θεός. Ἡ μουσική, πού εἶναι ἡ ζωή μου μεταφορικά. Ὁ ἠλεκτρονικός ὑπολογιστής. Καί ὁ ἀναπνευστήρας μου πού εἶναι ἡ ζωή μου κυριολεκτικά». Γιά νά μᾶς μεταγγίσει λίγη ἀπό τήν πίστη του στόν Θεό καί τήν ἐσωτερική του πληρότητα καί νά κατανοήσουμε τά λόγια πού ἔγραψε κάποτε γιά τό δωμάτιό του: «Σ’ ἕνα δωμάτιο χωροῦν ὅλα. Σ’ ἕνα δωμάτιο χώρεσε ὅλη ἡ Ἀγάπη. Σ’ ἕνα δωμάτιο χώρεσε ἡ ζωή. Σ’ ἕνα δωμάτιο χώρεσε ὁ Θεός».
Στό κρεβάτι, μέ τραχειοτομία καί ἀναπνευστήρα περνᾶ σήμερα, στά 35 του χρόνια, ὅλες τίς ὧρες του. Μελετᾶ, προσεύχεται, γράφει, ἐπικοινωνεῖ μέ γνωστούς καί ἀγνώστους καί συνθέτει τά ὄμορφα μουσικά του κομμάτια. Καμιά ὑποψία γιά τόν ξένο πού μπαίνει ὅτι αὐτό εἶναι δωμάτιο πόνου. Μπαίνοντας, λές κι ἐξαφανίζονται τά ἰατρικά μηχανήματα, τά ὀξυγόνα καί τό νοσοκομειακό κρεβάτι καί βλέπεις ἕνα Στέλιο χαρούμενο, τόσο ἐντυπωσιακά ζωντανό πίσω ἀπό τήν ἀκινησία του, νά σέ περιμένει γιά συζήτηση, γιά μία περιδιάβαση στόν κόσμο τῆς ψυχῆς ἤ γιά ἕνα μουσικό ταξίδι. Καί βγαίνοντας, αἰσθάνεσαι δυνατός κι ἀνάλαφρος, λές κι ἔχεις ἀποθέσει σέ ’κεῖνο τό δωμάτιο ὅλα τά βάρη πού κουβαλᾶς.
Ποτέ δέν φανταστήκαμε, δεδομένων τῶν δυσκολιῶν πού δημιουργεῖ ἡ ἀσθένειά του, ὅτι ἡ μουσική του θά ἔβγαινε ἀπό τά σύνορά του ἑλληνικοῦ χώρου καί θά ταξίδευε παντοῦ. Ὅτι διάσημοι ἑρμηνευτές θά ἑρμηνεύουν τά τραγούδια του καί τά ὀρχηστρικά του κομμάτια συμφωνικές ὀρχῆστρες παγκοσμίου φήμης. Ὅτι θά παίρνει τόσες διακρίσεις καί παγκόσμια βραβεῖα.
Ἀνώτατη διάκριση, ἡ βράβευσή του τό 2009 ἀπό τόν Παγκόσμιο Ὀργανισμό Πνευματικῶν Δικαιωμάτων, γιά τήν προσφορά του στή μουσική καί στόν πολιτισμό. Ἕνα βραβεῖο πού σπάνια ἀπονέμεται παγκόσμια, πού γιά πρώτη φορά ἀπονεμήθηκε σέ Κύπριο ἀπό τό 1931 πού ἡ Κύπρος εἶναι μέλος τοῦ Ὀργανισμοῦ. «Πῶς εἶναι δυνατόν, σ’ αὐτή τήν κατάσταση νά γράφει αὐτά τά ὑπέροχα μουσικά ἔργα», μᾶς ρωτοῦν συγκινημένοι, ὅταν ἔρχονται γιά τήν ἀπονομή τῶν βραβείων. Καί μεῖς συγκλονισμένοι, ἀπαντοῦμε: «Τά ἀδύνατα παρ’ ἀνθρώποις, δυνατά παρά τῷ Θεῷ».
Δέν θά μιλήσω γιά τά βραβεῖα καί τά μουσικά του ἔργα, πού εὔκολα τά βρίσκετε στήν ἰστοσελίδα του, οὔτε γιά τίς δυσκολίες τῆς ἀσθένειάς του. Θ’ ἀναφερθῶ σ’ αὐτά πού διδαχθήκαμε πλάι στόν Στέλιο στήν πορεία τῆς ζωῆς.
Μάθαμε πώς, κι ἄν ὅλες οἱ σωματικές δυνάμεις μας μᾶς ἐγκαταλείψουν, μποροῦμε νά κρατήσουμε ὁλόρθη τήν ψυχή μας, ἄν αὐτή τήν πολύτιμη ψυχή τήν ἐλευθερώσουμε ἀπό ὅλα τά μικρά κι ἀσήμαντα κι ἄν ἀφεθοῦμε μέ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στά Χέρια πού βαστάζουν τά σύμπαντα.
Ὁ ἴδιος ἐν πλήρει ἀκινησία συνθέτει, γράφοντας μία-μία νότα μέ τό ποντίκι τοῦ ὑπολογιστῆ, χρησιμοποιώντας μέ δυσκολία μόνο τό ἕνα δάκτυλο. «Μεγάλο δῶρο ἡ ζωή», λέει, «ὅσο δύσκολη καί νά εἶναι. Ἔχεις τήν εὐκαιρία ν’ ἀποκτᾶς αὐτογνωσία, νά γίνεσαι καλύτερος ἄνθρωπος, προπάντων νά πλησιάζεις πιό πολύ τόν Θεό».
Τά τελευταία δέκα χρόνια εἶναι ξαπλωμένος στό κρεβάτι. Ἀπό τό παράθυρό του βλέπει μόνο ἕνα κομμάτι οὐρανό. Κι ὅμως, εἶναι ἀρκετό γιά νά παίρνει δύναμη, νά δημιουργεῖ καί νά μοιράζει ἀγάπη. Μᾶς συγκινεῖ ἡ ἔγνοια του γιά τούς ἄλλους, πού τή δείχνει ἔμπρακτα μέ προσευχή καί ἐπικοινωνία, ἀλλά καί προσφέροντας πάντα τά ἔσοδα ἀπό τίς συναυλίες καί τίς πωλήσεις τῶν δίσκων του γιά φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Τό νιώθουμε πώς ἡ μάχη πού δίνει καθημερινά δέν εἶναι μόνο γιά νά κρατηθεῖ στή ζωή. Εἶναι μάχη γιά δημιουργία καί προσφορά στόν συνάνθρωπο. Μέσα ἀπό τόν ἀναπνευστήρα του τοῦ περισσεύει ἀναπνοή, γιά νά τή μοιραστεῖ μέ ὅλο τόν κόσμο.
Πλάι του, χρόνια καί χρόνια, μάθαμε ἀκόμα πώς, ἄν τόν πόνο τόν κάνεις προσφορά καί δοξολογία στόν Θεό, γίνεται δύναμη κι εὐλογία. Πῶς ἡ εὐτυχία εἶναι ἁπλή. Βρίσκεται μέσα μας. Στή σωστή τοποθέτησή μας ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας, στόν συνάνθρωπό μας, στόν Θεό. [...]
Ἡ ψυχή, [...] δέν μπορεῖ νά γεμίσει μέ ὑλικά ἀγαθά, οὔτε μέ τήν ἀνθρώπινη σοφία μόνο. Καί πνίγεται μέσα στόν ἀσφυκτικό κλοιό τῆς ἀνελευθερίας, πού ἐπιφέρουν οἱ ἐξαρτήσεις ἀπό πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις, ἰδεολογίες. Μέσα στήν ὑποδούλωση σέ ἀδυναμίες καί πάθη.
Ὁ Θεός προίκισε τόν ἄνθρωπο μέ τό λογικό καί τήν ἐλευθερία, δίνοντάς του τή δυνατότητα μέ τόν ἀγώνα του νά ἐπιτύχει τήν τελείωσή του.
Ἡ ἐλευθερία, ὡστόσο, προϋποθέτει ἀγώνα καί συνεπάγεται εὐθύνη γιά τίς ἐπιλογές μας. Καί τί κρίμα! Πολλές φορές, κάνουμε κακή χρήση τῆς ἐλευθερίας μας. Ἔτσι, αὐτό τό πολύτιμο θεϊκό δῶρο γίνεται προνόμιο τραγικό γιά τόν ἄνθρωπο. Κι ἐνῶ εἶναι πλασμένος γιά τά ὡραία καί ἀληθινά καί γιά τή βίωση τῆς πνευματικῆς ἐλευθερίας, ὑπηρετεῖ πολλές φορές τήν ἀσχήμια, τό ψεῦδος καί τή σκλαβιά. Ἐνῶ μπορεῖ νά ἐπιλέξει τό Φῶς, ἐπιλέγει τό σκοτάδι. Εἶναι πλασμένος γιά τή ζωή κι ἐπιλέγει τόν θάνατο τόν πνευματικό. Κι ἡ ἐλευθερία πού ὀνειρεύεται, κίβδηλη καί οὐτοπική. Γιατί τήν ψάχνει ἐκεῖ πού δέν ὑπάρχει. Γι’ αὐτό καί τό ἀνικανοποίητο καί τά τραγικά ἀδιέξοδα.
Τό κέρδος θά ἦταν τεράστιο, ἄν ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι συνειδητοποιούσαμε ὅτι ἡ ἐσωτερική ἐλευθερία πηγάζει ἀπό τήν ἐφαρμογή τῆς εὐαγγελικῆς ἀλήθειας πού ἀποδεσμεύει ἀπό κάθε ἐξάρτηση, ἀναγεννᾶ τίς ψυχές, ὁπλίζει μέ δύναμη κι ἀντοχή, νικᾶ τό κακό. Κι ὅσο πιό μεγάλη εἶναι ἡ ὑπακοή στόν νόμο τοῦ Θεοῦ τόσο πιό ἐλεύθεροι εἴμαστε.
Καί σεῖς οἱ νέοι χρειάζεται νά παλέψετε, γιά νά πᾶτε ἀντίθετα στό ρεῦμα τοῦ κακοῦ, νά κρατηθεῖτε στήν περιοχή τῆς ἐλευθερίας, πού εἶναι κατάσταση ἐσωτερική καί μέγεθος πνευματικό. Σ’ αὐτή σας τήν πορεία θά ἔχετε συνοδοιπόρο τόν Κύριο. Καί νά θυμᾶστε: Τό κατακόρυφο πέταγμα στά ὕψη, σάν τόν ἀετό, τό ἐπιτυγχάνει ὁ ἄνθρωπος μόνο ἄν κόψει τά δεσμά πού τόν κρατοῦν καθηλωμένο στή γῆ, εἴτε λέγονται πάθη εἴτε ἀγωνιώδεις μέριμνες καί προσκόλληση στήν ὕλη εἴτε κακές συνήθειες καί φυσικές ὁρμές εἴτε ὅποιες ἄλλες ἀδυναμίες.
Σίγουρα, δέν εἶναι εὔκολο. Ἡ ἐσωτερική ἐλευθερία, ὡστόσο, ὅπως καί ἡ ἐξωτερική, εἶναι ὕψιστο ἀγαθό. Ἄς μήν ξεχνοῦμε ὅτι οἱ μεγαλύτερες μάχες τοῦ ἀνθρώπου δόθηκαν γιά τήν ἐλευθερία του. Αὐτή τή μάχη τή δίνουμε ὅλοι. Τή δίνει καθημερινά καί ὁ Στέλιος. Καί μᾶς διδάσκει, τραγουδώντας ὅ,τι ἔμαθε, ὑποφέροντας.
Τό μήνυμά του σέ σᾶς εἶναι ὅτι ὅλα μπορεῖτε νά τά ἐπιτύχετε μέ τόν ἀγώνα σας, τήν ὑπομονή καί τή θέληση. Μείνετε κοντά στόν Θεό, γιατί «οὐκ ἔστιν ἐλεύθερος ἤ μόνος ὁ Χριστῷ ζῶν», μᾶς εἶπε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Μήν παραιτεῖστε μπροστά στίς δυσκολίες. Ἐπιδοθεῖτε μέ ἐπιμέλεια στή μόρφωσή σας, κρατηθεῖτε γερά στήν Ἑλληνορθόδοξη Παράδοσή μας κι οἱ καρποί θά εἶναι γλυκεῖς.
«Ἄραγε, οἱ ἄνθρωποι ξέρουν τί θά πεῖ νά περπατοῦν ἤ τό θεωροῦν αὐτονόητο;», ἔλεγε ὁ Στέλιος, ὅταν στά 10 του χρόνια σταμάτησε νά περπατᾶ. «Ἄραγε, οἱ ἄνθρωποι ξέρουν τί θά πεῖ ν’ ἀναπνέουν ἤ τό θεωροῦν αὐτονόητο;», συμπλήρωσε, ὅταν χρειάστηκε ἀναπνευστήρα γιά νά ζεῖ. «Ἄραγε, οἱ ἄνθρωποι ξέρουν τί θά πεῖ νά μιλοῦν ἤ τό θεωροῦν αὐτονόητο;», πρόσθεσε, ὅταν μετά τήν τραχειοτομία ἔχασε τήν ἄνεση στήν ὁμιλία.
Πλούσιες οἱ δωρεές, οἱ εὐλογίες καί οἱ δυνάμεις πού μᾶς χαρίζει ὁ Θεός. Θεία δῶρα ὅσα ἀπολαμβάνουμε καθημερινά. Ἄς μήν περνοῦν ἀπαρατήρητα, ἀναξιοποίητα κι ἀνενέργητα. Ἄν ὁ Στέλιος, πού σήμερα κινεῖ μόνο τό ἕνα δάκτυλο καί στήν ἄκρη αὐτοῦ τοῦ δακτύλου διοχετεύει ὅλη τή δύναμη τῆς ψυχῆς του, κάνει τόν κοπιαστικό του ἀγώνα, γιά ν’ ἀποδεσμεύσει τίς ψυχικές του δυνάμεις ἀπό τήν ἀναπόφευκτη φθορά τῆς ὕλης, δημιουργεῖ καί δοξάζει τόν Θεό, ἐμεῖς οἱ ὑγιεῖς πού τά ἔχουμε ὅλα καί τά πόδια καί τά χέρια μας καί ὅλες τίς δυνάμεις μας, τί πρέπει νά κάνουμε;
Θ’ ἀφήσω τήν ἀπάντηση νά τή δώσει ὁ καθένας ἀπό μας.
Καλή χρονιά κι ὁ Θεός μαζί σας!
Σημ.:
Ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε στό προαύλιο τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κύπρου, στίς 30 Σεπτεμβρίου 2011, στά πλαίσια ἐκδήλωσης γιά τήν ἔναρξη τῶν Κατηχητικῶν Συνάξεων. Ἡ Ἀγλαΐα Πισῆ εἶναι ἡ μητέρα τοῦ μουσικοσυνθέτη Στέλιου Πισῆ.
Αγλαΐα Πισή
Πηγή: περιοδικό Παρέμβαση Εκκλησιαστική, τεύχ. 17ο, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2011, έκδ. Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, σ. 230- 237*«Στέλιος - Υπέρβαση»
Αφιέρωμα στον Στέλιο Πισή
σε σκηνοθεσία Κώστα Κακογιάννη και Πάμπου Κουζάλη
Μέρος Α'
Μέρος Β'
Δείγμα της μουσικής του Στέλιου Πισή:
«Είν' η αγάπη μας πολύ μεγάλη»
Περισσότερα στην ιστοσελίδα του Στέλιου: http://www.steliospissis.com.cy/
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου